Καλλιεργήστε τον εγωισμό σας

Μέρος 1ο 

Osho: Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα. Θα σας φανεί παράδοξο, αλλά αυτή είναι η αλήθεια: Πριν μπορέσεις να χάσεις τον εγωισμό σου. Θα πρέπει να τον αποκτήσεις. Μόνο το ώριμο φρούτο πέφτει στη γη. Τα πάντα εξαρτώνται από την ωριμότητα. Δεν μπορείς να ξεφορτωθείς ούτε να καταστρέψεις ένα ανώριμο εγωισμό. Κι αν προσπαθείς να τον καταστρέψεις και να τον διαλύσεις, ολόκληρη η προσπάθεια θα αποτύχει. Αντί να τον καταστρέψεις, θα τον βρεις πιο δυνατό, με νέους, εκλεπτυσμένους τρόπους. 



Είναι κάτι βασικό, που πρέπει να κατανοήσετε: Το εγώ πρέπει να κορυφωθεί, πρέπει να γίνει δυνατό, πρέπει να γίνει ακέραιο. Μόνο τότε εξαφανίζεται. Ένα ανίσχυρο εγώ δεν φεύγει. Αυτό είναι το πρόβλημα. Στην Ανατολή, όλες οι θρησκείες κηρύττουν την έλλειψη εγωισμού. Στην Ανατολή, λοιπόν, όλοι είναι εναντίον του εγωισμού από την αρχή. Εξαιτίας αυτής της καταδικαστικής στάσης, το εγώ δεν ισχυροποιείται ποτέ, δεν φτάνει ποτέ σε ένα σημείο ενότητας, απ' όπου να μπορεί να πέσει. Δεν ωριμάζει ποτέ. Γι’ αυτό, στην Ανατολή είναι πολύ δύσκολο να διαλυθεί το εγώ. Σχεδόν αδύνατο! 

Στη Δύση, ολόκληρη η δυτική παράδοση της θρησκείας και της ψυχολογίας προπαγανδίζει, κηρύττει, πείθει τους ανθρώπους, να έχουν δυνατό εγωισμό, αφού, αν δεν έχεις δυνατό εγωισμό, πώς θα επιβιώσεις; η ζωή είναι ένας αγώνας. Αν δεν έχεις εγωισμό, θα καταστραφείς. Τότε πώς θα αντισταθείς; Πως θα πολεμήσεις; Πως θα αγωνιστείς; Και η ζωή είναι ένας συνεχής ανταγωνισμός. Η δυτική ψυχολογία λέει: Απέκτησε εγώ. Να είσαι δυνατός.

Στη Δύση, όμως, είναι πολύ εύκολο να διαλύσει κανείς τον εγωισμό του. Γι' αυτό, όποτε ένας δυτικός αναζητητής φτάσει το σημείο να κατανοήσει ότι το εγώ είναι το πρόβλημα, μπορεί εύκολα να το διαλύσει. Πιο εύκολα από οποιονδήποτε αναζητητή της Ανατολής. Αυτό είναι το παράδοξο: Στη Δύση, σου μαθαίνουν πώς να είσαι εγωιστής, και στην Ανατολή σού μαθαίνουν πως να μην είσαι εγωιστής. Αλλά στη Δύση, είναι εύκολο να διαλύσεις το εγώ ενώ στην Ανατολή είναι πολύ δύσκολο. Χρειάζεται πρώτα να το κατακτήσεις κι ύστερα να το χάσεις. Μπορείς να χάσεις κάτι. μόνο όταν το έχεις. Όταν δεν το έχεις, πώς θα το χάσεις; 

Μπορείς να γίνεις φτωχός, μόνο όταν είσαι πλούσιος. Αν δεν είσαι πλούσιος, η φτώχεια σου δεν θα έχει την ομορφιά για την οποία μιλά συνέχεια ο Ιησούς: Να είσαι φτωχός στο πνεύμα. Η φτώχεια σου δεν θα μπορέσει να έχει εκείνο το νόημα, που είχε ο Γκωτάμα Βούδα, όταν έγινε ζητιάνος. Μόνο ένας πλούσιος μπορεί να γίνει φτωχός, επειδή μπορείς να χάσεις μόνο εκείνο που έχεις. Αν δεν ήσουν ποτέ πλούσιος, πώς θα γίνεις φτωχός; Η φτώχεια σου θα είναι επιφανειακή. Δεν θα μπορέσει ποτέ να φτάσει την ψυχή. Επιφανειακά θα είσαι φτωχός, και στο βάθος Θα διψάς για τα πλούτη.

Το πνεύμα σου θα διψάει για τα πλούτη, θα φιλοδοξεί, Θα επιθυμεί συνέχεια να αποκτήσει πλούτη. Μόνο στην περιφέρεια θα είσαι φτωχός. Και, μπορεί ακόμα και να παρηγορείς τον εαυτό σου λέγοντας ότι η φτώχεια είναι καλή. Αλλά δεν μπορείς να είσαι φτωχός. Μόνο ένας πλούσιος, ένας πραγματικά πλούσιος μπορεί να είναι φτωχός. Όταν έχεις μόνο πλούτη, δεν αρκεί για να είσαι πραγματικά πλούσιος. Μπορεί να εξακολουθείς να είσαι φτωχός. Αν η φιλοδοξία εξακολουθεί να υπάρχει, Θα είσαι φτωχός.

Αν έχεις αρκετά, τότε η επιθυμία παύει να υπάρχει. (Όταν έχεις αρκετά πλούτη, η επιθυμία εξαφανίζεται. Η εξαφάνιση της επιθυμίας είναι το κριτήριο ότι έχεις αρκετά. Τότε είσαι πλούσιος. Μπορείς να τ' αρνηθείς, μπορείς να γίνεις φτωχός, μπορείς να γίνεις ζητιάνος, σαν το Βούδα. Και τότε η φτώχεια σου θα είναι πλούσια. Τότε η φτώχεια σου είναι βασίλειο, από μόνη της. 
Και το ίδιο συμβαίνει με όλα τα πράγματα. Οι Ουπανισάδες, ο Λάο Τσου, ο Ιησούς, ο Βούδας, όλοι διδάσκουν ότι οι γνώσεις είναι άχρηστες. Αποκτώντας περισσότερες γνώσεις, δεν πρόκειται να σε βοηθήσει καθόλου. Κι όχι μόνο δεν θα σε βοηθήσει, αλλά μπορεί να γίνει εμπόδιο. Οι γνώσεις δεν είναι απαραίτητες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να μείνεις στην άγνοια. Η άγνοιά σου δεν θα είναι αληθινή. Όταν έχεις μαζέψει αρκετές γνώσεις και τις ξεφορτώνεσαι τότε κατακτάς την άγνοια. Τότε πραγματικά παύεις να γνωρίζεις. 

Όπως είπε ο Σωκράτης, που μπόρεσε να πει: Ένα πράγμα γνωρίζω μόνο, ότι δεν γνωρίζω τίποτα. Αυτή η γνώση ή αυτή η άγνοια, -πες την όπως θέλεις- είναι απόλυτα διαφορετική. Η ποιότητα είναι διαφορετική, η διάσταση αλλάζει. Αν απλώς βρίσκεσαι σε άγνοια, επειδή δεν απέκτησες γνώσεις ποτέ, η άγνοια σου δεν θα έχει σοφία, δεν θα είναι σοφή. Θα είναι απλώς έλλειψη γνώσεων. Και η δίψα θα υπάρχει μέσα σου: Πως ν' αποκτήσω περισσότερες γνώσεις; Πως να πάρω περισσότερες πληροφορίες; 

Όταν ξέρεις πολλά πράγματα, έμαθες τις γραφές, έμαθες το παρελθόν, την παράδοση, έμαθες ό,τι είναι δυνατόν να μάθεις. Τότε, ξαφνικά, συνειδητοποιείς τη ματαιότητα όλων τον πραγμάτων. Ξαφνικά, συνειδητοποιείς ότι αυτά τα πράγματα δεν είναι γνώσεις. Είναι όλα δανεικά. Δεν είναι η δική σου υπαρξιακή εμπειρία, δεν είναι το αποτέλεσμα της γνώσης σου. Οι άλλοι μπορεί να τα γνώρισαν, εσύ απλώς τα μάζεψες. Αυτό το μάζεμα των γνώσεων είναι μηχανικό. Δεν βγήκε από μέσα σου, δεν είναι μια ανάπτυξη. Δεν είναι παρά σκουπίδια από άλλες πόρτες, δανεικά, νεκρά. 

Να θυμάστε, η γνώση είναι ζωντανή μόνο όταν εσύ τη γνωρίζεις, όταν είναι η απόλυτη και άμεση εμπειρία σου. Αλλά, όταν γνωρίζεις από τους άλλους είναι απλώς μνήμη, δεν είναι γνώση. Και η μνήμη είναι κάτι νεκρό. Όταν μαζεύεις πάρα πολλά πράγματα, γνώσεις από τις γραφές και από τους γύρω σου, συμπυκνωμένες βιβλιοθήκες μέσα στο μυαλό σου, και ξαφνικά συνειδητοποιήσεις ότι δεν κουβαλάς παρά τα βάρη των άλλων, ότι τίποτα δεν ανήκει σ' εσένα, ότι εσύ δεν γνωρίζεις, τότε μπορείς να ξεφορτωθείς όλες αυτές τις γνώσεις. Μ' αυτή την απόρριψη, ένα καινούργιο είδος άγνοιας ανατέλλει μέσα σου. 
Δεν είναι η άγνοια εκεινού που δεν γνωρίζει, αλλά η άγνοια του σοφού. Αυτή είναι η σοφία. Μόνο ένας σοφός μπορεί να πει: Δεν γνωρίζω. Αλλά, λέγοντας, δεν γνωρίζω, δεν αναζητά τις γνώσεις. Απλώς αναφέρει ένα γεγονός. Κι όταν μπορέσεις να πεις με όλη σου την καρδιά, δεν γνωρίζω, την ίδια στιγμή, τα μάτια σου ανοίγουν, οι πόρτες της γνώσης ανοίγουν. Εκείνη τη στιγμή, όταν μπορέσεις να πεις, με την ολότητα του είναι σου, δεν γνωρίζω, έγινες ικανός να γνωρίζεις. Αυτή η άγνοια είναι όμορφη, αλλά την αποκτάς μέσα από τις γνώσεις. Είναι φτώχεια, που αποκτιέται με τα πλούτη. Και το ίδιο συμβαίνει με το εγώ. Μπορείς να το χάσεις μόνο όταν το έχεις.

Όταν ο Βούδας κατεβαίνει από το θρόνο του, και γίνεται ζητιάνος. Τι ανάγκη είχε ο Βούδας; Ήταν ένα βασιλιάς, στο θρόνο, στο κορύφωμα του εγωισμού του. Γιατί αυτή η ακρότητα; Γιατί να φύγει από το παλάτι του και να πάει στους δρόμους, να ζητιανέψει;  Αλλά, ο Βούδας είναι όμορφος όταν ζητιανεύει. O κόσμος δεν γνώρισε πιο όμορφο ζητιάνο, πιο πλούσιο ζητιάνο, πιο βασιλικό ζητιάνο, έναν τέτοιο αυτοκράτορα. 
Τι συνέβη όταν κατέβηκε από το θρόνο του; Κατέβηκε από το εγώ του! Επειδή οι θρόνοι δεν είναι τίποτε άλλο, παρά σύμβολα, σύμβολα εγωισμού, ισχύος, κύρους, κοινωνικής θέσης. Κατέβηκε χαμηλά και το εγώ του έπεσε. Αυτή η έλλειψη εγωισμού δεν είναι ταπεινοφροσύνη. Μπορείς να βρεις πολλούς ταπεινούς ανθρώπους, αλλά κάτω από την ταπεινοφροσύνη τους, Λειτουργεί ένας εκλεπτυσμένος εγωισμός. 

Λέγεται, ότι κάποτε ο Διογένης πήγε να επισκεφτεί το Σωκράτη. Ζούσε σαν ζητιάνος. Φορούσε πάντα βρώμικα ρούχα με πολλά μπαλώματα και τρύπες. Ακόμα κι αν του έκανες δώρο ένα καινούργιο ρούχο, δεν θα το φορούσε. Πρώτα θα το βρώμιζε, θα το ξέσκιζε, θα το πάλιωνε κι ύστερα θα το φορούσε. Πήγε να επισκεφτεί το Σωκράτη, κι άρχισε να μιλάει για την έλλειψη εγωισμού. Αλλά τα διαπεραστικά μάτια του Σωκράτη θα πρέπει να κατάλαβαν ότι εκείνος ο άνθρωπος δεν ήταν χωρίς εγωισμό. Ο τρόπος που μιλούσε για την ταπεινοσύνη ήταν πολύ εγωιστικός. 

Λέγεται, ότι ο Σωκράτης είπε: Μέσα από τα βρώμικα ρούχα σου, μέσα από τις τρύπες των ρούχων σου, μπορώ να δω τον εγωισμό σου. Μιλάς για ταπεινοσύνη, μα τα λόγια σου έρχονται από ένα βαθύ κέντρο εγωισμού. Αυτό συμβαίνει. Έτσι συμβαίνει η υποκρισία. Έχεις εγωισμό και τον κρύβεις πίσω από το αντίθετο. Γίνεσαι ταπεινός στην επιφάνεια. Αυτή η επιφανειακή ταπεινοσύνη δεν μπορεί να ξεγελάσει κανένα. Μπορεί να ξεγελάσει εσένα, αλλά δεν θα ξεγελάσει κανένα άλλον. Από τις τρύπες των βρώμικων ρούχων, το εγώ σου παραμονεύει, βρίσκεται πάντα εκεί. Ξεγελάς τον εαυτό σου μόνο και κανέναν άλλο. Κανένας άλλος δεν ξεγελιέται. Αυτό συμβαίνει όταν αρχίζεις να ρίχνεις ένα ανώριμο εγωισμό. 

Η διδασκαλία μου θα φανεί αντιφατική, αλλά αυτή είναι η αλήθεια της ζωής. Η αντίφαση είναι συνυφασμένη με τη ζωή. Γι' αυτό σας διδάσκω να είσαστε εγωιστές, για να μπορέσετε να ρίξετε τον εγωισμό σας. Σας διδάσκω να είσαστε τέλειοι εγωιστές. Μην το κρύβετε, αλλιώς θα δημιουργηθεί υποκρισία. Και μην αγωνίζεστε με ένα ανώριμο φαινόμενο. Αφησέ το να ωριμάσει. Βοήθησέ το. Φέρτε το στο κορύφωμά του. Μη φοβάστε. Δεν υπάρχει τίποτα να φοβηθείτε. Μ' αυτό τον τρόπο θα κατανοήσετε την αγωνία του εγωισμού. Όταν κορυφωθεί, δεν θα έχετε ανάγκη τον Βούδα ή εμένα, για να καταλάβετε ότι τo εγώ είναι κόλαση. Θα το γνωρίζετε οι ίδιοι, επειδή το κορύφωμα του εγωισμού θα είναι το κορύφωμα των πιο φοβερών σας εμπειριών, θα είναι ένας εφιάλτης.

Και τότε δεν θα χρειάζεστε κανένα για να σας πει: Ρίξε τον. Θα σας είναι δύσκολο να συνεχίσετε. Η γνώση αποκτιέται μόνο μέσα από τον πόνο και δεν μπορείς να ξεφορτωθείς τίποτα, μονάχα με λογικά επιχειρήματα. Μπορείς να ρίξεις κάτι, μόνο όταν σου δίνει τέτοιο πόνο, που δεν μπορείς να το κουβαλήσεις παραπέρα. Το εγώ σας δεν σας έχει δώσει ακόμα τέτοιο πόνο, γι' αυτό το κουβαλάτε. Είναι φυσικό. Δεν μπορώ να σας πείσω να το ρίξετε. Ακόμα κι αν πειστείτε, απλώς θα το κρύψετε. 

Δεν μπορείς να ξεφορτωθείς ένα ανώριμο πράγμα. Το ανώριμο φρούτο βαστιέται από το δέντρο και το δέντρο βαστιέται από το φρούτο. Κι αν τα αναγκάσεις να χωρίσουν, θ' αφήσεις πίσω μια πληγή. Κι εκείνη η πληγή θα μείνει, η πληγή θα είναι πάντα πράσινη και θα αισθάνεσαι συνέχεια πληγωμένος. Μην ξεχνάτε ότι όλα τα πράγματα έχουν την ώρα τους που μεγαλώνουν, που ωριμάζουν, που πέφτουν στη γη και χάνονται. Και το εγώ σου έχει την ώρα του. Χρειάζεται ωριμότητα. 
Γι' αυτό, μη φοβόσαστε να είσαστε εγωιστές. Αφού είσαστε, αλλιώς θα είχατε εξαφανιστεί από καιρό. Δεν θα μπορούσατε να ζήσετε. Αυτός είναι ο μηχανισμός της ζωής: Πρέπει να είσαστε εγωιστές. Πρέπει ν' ανοίξετε το δρόμο σας. Πρέπει να πολεμήσετε με χιλιάδες επιθυμίες που σας τριγυρίζουν. Πρέπει ν' αγωνιστείτε. Πρέπει να επιβιώσετε.

Osho  

Η αλχημεία του Εγώ