Στην πραγματικότητα, το αδύνατον υπάρχει μόνο επειδή δεν έχεις το κουράγιο να πιστέψεις. Κάθε σκέψη μπορεί να υλοποιηθεί και ό,τι συμβαίνει μέσα στη συνείδηση μπορεί να δημιουργήσει την εξωτερική πραγματικότητα, ό,τι συμβαίνει εξωτερικά πρέπει πρώτα να συμβεί εσωτερικά. Ο σπόρος αφομοιώνεται εσωτερικά και το δέντρο εμφανίζεται εξωτερικά.
Αν έχεις μια καρδιά που πιστεύει, τίποτα δεν είναι αδύνατο. Ακόμα κι ο Θεός γίνεται μια δυνατότητα. Αλλά χρειάζεται να έχεις μια καρδιά που να πιστεύει. Ένα μυαλό που πιστεύει δεν αρκεί, επειδή το μυαλό βασικά δεν μπορεί να πιστέψει. Είναι ανίκανο να πιστέψει. Το μυαλό μπορεί μόνο ν’ αμφιβάλει. Η αμφιβολία είναι κάτι φυσιολογικό για το μυαλό, η αμφιβολία είναι συνυφασμένη με το μυαλό. Το κεφάλι δεν μπορεί παρά ν’ αμφιβάλει.
Γι’ αυτό, αν αρχίσεις να επιβάλεις διάφορες πεποιθήσεις στο κεφάλι σου, αυτές οι πεποιθήσεις θα κρύβουν μόνο τις αμφιβολίες σου. Τίποτα δεν θα συμβεί μ’ αυτές. Και αυτός είναι ακριβώς ο χώρος όπου βρίσκονται οι μωαμεθανοί, οι χριστιανοί, οι ινδουιστές και οι ζαϊνιστές. Τα πιστεύω τους είναι εγκεφαλικά και το μυαλό είναι ανίκανο να πιστέψει. Δεν είναι δυνατό για το μυαλό να πιστεύει, το μυαλό μόνο αμφιβάλλει.
Η αμφιβολία μεγαλώνει στο μυαλό, όπως τα φύλλα μεγαλώνουν στα δέντρα. Η πίστη μεγαλώνει στην καρδιά. Η καρδιά δεν μπορεί ν’ αμφιβάλει, μπορεί μονάχα να πιστεύει.
Έτσι λοιπόν το εγκεφαλικό πιστεύω, ότι δηλαδή πιστεύω στη Βίβλο, ότι πιστεύω στο Κοράνι, ότι πιστεύω στο Κεφάλαιο του Μαρξ, ότι πιστεύω στο Μαχαβίρα, ή στο Μωϋσή, ή στο Μάο Τσε Τουνγκ δεν είναι παρά ένα ψεύτικο φαινόμενο.
Το κεφάλι μπορεί να φτιάξει μόνο ψεύτικα πράγματα, υποκατάστατα. Μπορείς να περιοριστείς σ’ αυτά, αλλά θα χαραμίσεις τη ζωή σου, θα παραμείνεις μια άγονη γη, μια έρημος. Ποτέ δεν θ’ ανθίσεις, ποτέ δεν θα μάθεις τι είναι μια όαση. Ποτέ δεν θα μάθεις τι είναι χαρά, τι είναι γιορτή.
Όταν λέω λοιπόν ότι η πίστη μπορεί να κάνει το αδύνατο δυνατό, εννοώ την πίστη της καρδιάς μιας αθώας καρδιάς. Την καρδιά ενός παιδιού που δεν ξέρει να λέει όχι, που ξέρει μόνο το ναι, το ναι που δεν εναντιώνεται στο όχι. Το παιδί δεν λέει όχι μέσα και ναι απ’ έξω: Τότε θα προέρχονταν από το μυαλό. Αυτός είναι ο τρόπος του μυαλού: Ναι απ’ έξω, όχι από μέσα, όχι απ’ έξω, ναι από μέσα. Το μυαλό είναι ένας σχιζοφρενής. Ποτέ δεν είναι ολότητα.
Όταν η καρδιά λέει ναι, λέει απλά ναι. Δεν υπάρχει σύγκρουση, δεν υπάρχει διαχωρισμός. Η καρδιά είναι ενωμένη στο ναι της· αυτή είναι η αληθινή πίστη, η εμπιστοσύνη. Είναι ένα φαινόμενο της καρδιάς. Δεν είναι σκέψη, αλλά συναίσθημα, και τελικά, είναι το ίδιο το είναι, και καθόλου συναίσθημα.
Αρχικά η εμπιστοσύνη είναι ένα συναίσθημα, στο τελικό της άνθισμα πηγάζει από το είναι. Τα δήθεν πιστεύω παραμένουν στο κεφάλι. Ποτέ δεν γίνονται συναίσθημά σου και δεν μπορούν να γίνουν το είναι σου. Κι αν κάτι δεν γίνει το είναι σου, δεν είναι παρά ένα ιδανικό όνειρο. Είναι σπατάλη ενέργειας.Αλλά όταν πιστεύεις, χρειάζεται να ριψοκινδυνεύεις.
Θα σας ξαφνιάσει να μάθετε ότι η αμφιβολία είναι μεγάλη δειλία. Συνήθως ακούγεται ότι οι θαρραλέοι άνθρωποι αμφιβάλουν, ότι οι δειλοί πιστεύουν. Κι αυτό κατά κάποιο τρόπο είναι αλήθεια. Το να πιστεύεις με το μυαλό είναι δειλία. Και γνωρίζετε μόνο αυτούς που πιστεύουν με το μυαλό. Έτσι ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Αν πάτε στα τζαμιά, στις εκκλησίες και τους ναούς, θα τα βρείτε γεμάτα δειλούς. Αλλά η πραγματική πίστη δεν είναι δειλή, η πραγματική πίστη είναι μεγάλο κουράγιο. Είναι ηρωική.
Η αμφιβολία γεννιέται από το φόβο. Πώς να είναι θαρραλέα;
Η αμφιβολία έχει τις ρίζες της στο φόβο. Η αμφιβολία γεννιέται επειδή υπάρχει η επιθυμία να υπερασπίσει κανείς τον εαυτό του, να προστατεύσει τον εαυτό του, να είναι ασφαλής. Μπορείς να έχεις εμπιστοσύνη μόνο όταν είσαι έτοιμος να περάσεις στην ανασφάλεια, όταν είσαι έτοιμος να πας σε μέρη που δεν υπάρχουν στο χάρτη, όταν είσαι έτοιμος να οδηγήσεις το καράβι σου στο άγνωστο χωρίς χάρτη.
Εμπιστοσύνη σημαίνει τεράστιο κουράγιο. Και μόνο ένα θαρραλέο άτομο μπορεί να είναι θρησκευόμενο, επειδή μόνο ένα θαρραλέο άτομο μπορεί να πει "ναι".
Η αμφιβολία είναι άμυνα. Ακόμα κι όταν η αμφιβολία σε υπερασπίζεται, παραμένεις κολλημένος, δεν μπορείς να κουνηθείς επειδή η κάθε κίνηση φέρνει φόβο, επειδή η κάθε κίνηση είναι κίνηση προς το άγνωστο, στο ασυνήθιστο. Η αμφιβολία είναι παράγωγο τού φόβου, να το θυμάστε.
Τότε τι είναι πίστη;
Η πίστη είναι ένα παράγωγο της αγάπης. Μόνο εκείνοι που ξέρουν πώς ν’ αγαπούν, ξέρουν πώς να πιστεύουν. Η αγάπη γεννιέται στην καρδιά και η πίστη το ίδιο. Η αμφιβολία γεννιέται στο μυαλό και ο φόβος το ίδιο. Ο άνθρωπος που ζει μέσα στο κεφάλι του παραμένει ένας δειλός. Μάλιστα, επειδή είναι δειλός, ζει μέσα στο κεφάλι του. Φοβάται να μπει στην καρδιά του, επειδή ποτέ δεν ξέρεις πού θα σε πάει η καρδιά.
Η καρδιά είναι μια τυχοδιώκτρια, η εξερευνήτρια των μυστηρίων, αυτή που εξερευνεί ό,τι είναι κρυφό. Η καρδιά βρίσκεται πάντα σε μια πορεία ζωής. Ποτέ δεν είναι ικανοποιημένη. Περιέχει μια βαθύτατη δυσαρέσκεια, μια πνευματική δυσαρέσκεια. Δεν βολεύεται πουθενά. Είναι ερωτευμένη με την κίνηση, με το δυναμισμό.
Η καρδιά μένει ικανοποιημένη μονάχα όταν φτάσει στο απόλυτο, πέρα από το οποίο δεν μπορείς να προχωρήσεις. Τα επίγεια δεν μπορούν να την ικανοποιήσουν.
Η καρδιά δεν είναι ποτέ συντηρητική, η καρδιά είναι πάντα σε κίνηση. Πηδάει συνέχεια από τη μια κατάσταση στην άλλη. Πάντα αναζητά, πάντα ριψοκινδυνεύει.
Ό,τι κι αν έχει, είναι πάντα έτοιμη να τα ποντάρει όλα... στο άγνωστο. Η επιθυμία της είναι να γνωρίσει αυτό που είναι αληθινό. Αυτή είναι η σημασία του Θεού.
Η καρδιά λαχταρά την περιπέτεια, λαχταρά τον κίνδυνο, λαχταρά αυτό που δεν έχει χαρτογραφηθεί, το άγνωστο, αυτό που δεν έχει σιγουριά. Λαχταρά την εμπειρία του ωκεανού. Θέλει να χαθεί. Θέλει να χαθεί μέσα στην ολότητα. Το μυαλό φοβάται, φοβάται να πεθάνει, φοβάται να χαθεί.
Ήταν το μυαλό. Αλλά η καρδιά κατάλαβε τους ψιθύρους της ερήμου. Κάτι βαθιά μέσα του πείσθηκε. Ναι, δεν είναι αυτή η μοίρα μου, να είμαι μονάχα ένα ποτάμι που χάνεται στην έρημο. Πρέπει να την ξεπεράσω και πρέπει να ριψοκινδυνέψω. Είναι επικίνδυνο και δεν υπάρχει εγγύηση.
Αλλά από τη στιγμή που το ποτάμι άρχισε να σκέφτεται να ριψοκινδυνέψει, κάπου βαθιά στο υποσυνείδητο άρχισε να αισθάνεται, να έχει αναλαμπές, να ξυπνάν αναμνήσεις. Άρχισε να αισθάνεται ότι: Ναι, υπάρχει κάποιο μέρος, κάποια εμπειρία... Έχω βρεθεί και πριν στα χέρια των ανέμων.
Όταν εμπιστεύεσαι, το υποσυνείδητό σου αρχίζει να σου αποκαλύπτει πολλά πράγματα. Αποκαλύπτεται μόνο σ’ ένα μυαλό που εμπιστεύεται, μόνο σε μια οντότητα που εμπιστεύεται, μόνο σε μια συνειδητότητα που εμπιστεύεται. Η θρησκεία είναι η ευωδιά αυτής της εμπιστοσύνης, τέλεια, απόλυτη.
Ο αθεϊσμός είναι μια πράξη αδυναμίας, ανικανότητας. Είναι μια παρακμή. Μια κοινωνία γίνεται άθεη μονάχα όταν πεθαίνει, όταν έχει χάσει το σφρίγος και την ορμητικότητά της. Όταν μια κοινωνία είναι νέα, ζωντανή, δυναμική, αναζητά το άγνωστο, λαχταρά τον κίνδυνο. Προσπαθεί να ζει επικίνδυνα, αφού αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να ζει κανείς.
Είναι καλύτερα να ριψοκινδυνέψεις τα πάντα. Ακόμα κι αν η πιθανότητα να κατακτήσεις την αγάπη είναι ελάχιστη, κανείς πρέπει να τα παίξει όλα για όλα. Και πρέπει να ριψοκινδυνέψει πολλές φορές, επανειλημμένα, πριν φτάσει την απόλυτη αγάπη, το Θεό.
