Η Ζωή συμβαίνει στο Εδώ και Τώρα

Margot Anand: Όλες οι ιδέες μας για κάποιο μελλοντικό παράδεισο είναι ψευδαισθήσεις που εμποδίζουν την αφύπνισή μας στο παρόν, στο εδώ και τώρα.

Η αφύπνιση μπορεί να αποδειχτεί επώδυνη. Απαιτεί θάρρος και σκληρή δουλειά, αλλαγή και ανάπτυξη, μετακίνηση από το γνωστό και οικείο στο άγνωστο. Σημαίνει αμφισβήτηση και επαναξιολόγηση για καθετί: πως ζούμε, πώς σκεφτόμαστε, πώς σχετιζόμαστε με τους ανθρώπους, πώς κερδίζουμε χρήματα και πώς περνάμε την ώρα μας. Η αφύπνιση ξεκινά με μια αίσθηση ανίας, ανικανοποίητου και πόνου, και μια λαχτάρα για αλλαγή και για περισσότερο και ουσιαστικότερο νόημα στη ζωή μας.

Όλοι έχουμε βιώσει την Καθημερινή Έκσταση, την αληθινή μας φύση, αυτές τις απλές και ευχάριστες στιγμές που έρχονται καταμε­σής της συνηθισμένης μας ζωής. Ο αντιεκστατικός πολιτισμός μας, όμως, μας διδάσκει, καθώς μεγαλώνουμε, να ντρεπόμαστε για τα κορμιά μας, να προσεγγίζουμε τη ζωή με το μυαλό και να χτίζουμε άμυνες γύρω από τις καρδιές μας.


Μαθαίνουμε ότι τα ίδια τα στοι­χεία της ανθρώπινης φύσης μας, η ζωή και ο κόσμος που μας περι­βάλλει, είναι εχθροί του Πνεύματος και όχι το έδαφος πάνω στο οποίο ριζώνει και αναπτύσσεται. Έτσι βιώνουμε έντονα συναισθήμα­τα άγχους και αποχωρισμού, που μειώνουν τη φυσική ροή της χαράς μας και τη μετατρέπουν σε μικρό ρυάκι.
Αυτό που ισχυρίζομαι, στηριζόμενη στην αρχαία ταντρική σοφία, είναι ότι τα σώματά μας, η ζωή και οι συνθήκες δεν στέκονται ανά­μεσα σε μας και στην Καθημερινή Έκσταση. Αντίθετα, είναι τα ταπεινά δοχεία μιας ζωντανής χαράς. Και αν το αποδε­χτούμε, αν χαλαρώσουμε, παραδοθούμε και βγούμε από τον ίδιο μας το δρόμο, η συνείδησή μας θα διευρυνθεί και θα ανυψωθεί και η έκσταση θα γίνει η φυσική εκδήλωση της ύπαρξής μας, το καρδιοχτύπι του Πνεύματος που θα πάλλεται μέσα από εμάς.

Η τέχνη της Τάντρας του Ουράνιου Χορού διδάσκει πως για να μας αποκαλυφθεί η αληθινή μας φύση δεν χρειάζεται να αποκηρύξου­με τις χαρές και τις απολαύσεις της συνηθισμένης ζωής και της ζωής των αισθήσεων αλλά, αντίθετα, να αναδυθούμε μέσα τους με οξυμμένη συναίσθηση, ώστε η ευδαιμονία της φυσικής μας κατάστασης να φανερωθεί μέσα στην ίδια μας την εμπειρία. Μπορούμε να τη βρούμε στην εργασία, στο σπίτι, στην κουζίνα, στο ταίρι και στην κρεβατο­κάμαρά μας. Όπως λέει ο Elwyn Chamberlain, στην υπέροχη ταντρι­κή νουβέλα του, Gates of Fire (Πύλες της Φωτιάς), «Αυτό που δεν ξέρεις είναι το μυστικό του σώματος. Αυτοί οι μύες, τα στήθη, η μή­τρα και ο φαλλός, είναι ιερά δώρα — και οδηγούν στον ουρανό».

Η Τάντρα μας λέει ότι το μόνο που μπορούμε να μάθουμε, να κυριαρχήσουμε ή να εξαγνίσουμε είναι αυτό που είμαστε πρόθυμοι να ενστερνιστούμε άμεσα μέσα μας: τις επιθυμίες, το σκοτάδι, το πάθος, την ηδονή και τον πόνο μας. Τότε θα ερωτευτούμε τη ζωή και θα δούμε την ευδαιμονία που απορρέει από τη φυσική μας κατάσταση να ξαναγεννιέται κάθε στιγμή. 
Με τα λόγια που χρησιμοποιεί η Miranda Shaw στο βιβλίο της Passionate Enlightenment (Παθιασμένη Φώτιση), «βυθιζόμαστε στον ωκεανό της ενσάρκωσης και θερίζουμε τα μαργα­ριτάρια της φώτισης». Στο βιβλίο της παραθέτει μια παλιά ταντρική βουδιστική σούτρα:

Δίχως να διαλογιστείς, δίχως ν’ απαρνηθείς τον κόσμο,

Μείνε σπίτι σου, παρέα με το ταίρι σου.

Μπορείς να πετύχεις την τέλεια γνώση,

Καθώς απολαμβάνεις τις ηδονές των αισθήσεων.

Η συγγραφέας αφηγείται πώς η Μανιμπχάντρα, σύζυγος και γιογκίνι της Τάντρα, δέχτηκε τη φώτιση ενώ έκανε τις δουλειές του σπιτιού. Κουβαλούσε νερό από το πηγάδι στο σπίτι, όταν σκόνταψε και της έπεσε ο κουβάς. Όπως θρυμματίστηκε ο κουβάς και το νερό χύθηκε στο έδαφος, έτσι θρυμματίστηκαν και τα περιοριστικά όρια του εγωικού νου της, και εκείνη διαλύθηκε στο άπειρο της καθαρής συνείδησης. Η ιστορία της Μανιμπχάντρα μας διδάσκει ότι η αφύπνι­ση μπορεί να συμβεί απροσδόκητα και εύκολα κατά τη διάρκεια της καθημερινής μας ζωής.

Το μήνυμα της Τάντρα είναι ότι, για να βρούμε την εσωτερική μας ελευθερία, δεν χρειάζεται να αποσυρθούμε σε κάποια σπηλιά σαν ασκητές ή να απαρνηθούμε τον εαυτό μας. Μπορούμε να βρούμε την ευδαιμονία καταμεσής της συνηθισμένης μας ζωής. Οι αφυπνίσεις έρχονται χωρίς προειδοποίηση. Μέσα σε μια στιγμή, επιστρέφουμε στην ηδονή της φυσικής μας κατάστασης, στην απόλυτη απόλαυση του είναι. Και διαπιστώνουμε ότι βρισκόμαστε σε έναν τόπο που πά­ντα ξέραμε: στο σπίτι μας. Όλα είναι γνωστά και, ταυτόχρονα, εξαι­ρετικά καινούργια και αδιαμφισβήτητα σωστά. Είναι σαν να γυρίσα­με, μετά από μακρά απουσία και χρόνια αγώνων και αβεβαιότητας, σε έναν τόπο αρμονίας και απλότητας, όπου όλα είναι όπως θα ’πρεπε να είναι — ίσως όπως ήταν πάντα. Μία μόνο γεύση από αυτή την ευδαιμονία, λένε οι μύστες, αξίζει όσο μια ολόκληρη ζωή γεμάτη αγώνες. Κι όμως, μια ολόκληρη ζωή με αγώνες ίσως δεν είναι αυτό που χρειάζεται. Ίσως η έκσταση να βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής απ’ όλους μας.

Δεν υπάρχει πιο σπουδαίο ταξίδι από αυτό που οδηγεί από την ενέργεια στην έκσταση, από το ασυνείδητο στην αφύπνιση. Όταν η ενέργεια ρέει ανεμπόδιστη μέσα στο σώμα, νιώθουμε ευχαρίστηση. Όταν η ευχαρίστηση γίνει δεκτή με εμπιστοσύνη, ρέει στην καρδιά μας και γίνεται απόλαυση. Όταν αυτή η ενέργεια ανυψωθεί σε ένα νου ελεύθερο από αρνητικές σκέψεις, η συνείδηση αφυπνίζεται και γίνεται φως, διαύγεια, ευρυχωρία και διευρυμένη αισθητηριακή αντίληψη. Η ενέργεια διαπερνά το σώμα με τη δύναμη της έντονης απόλαυσης. Και αρχίζουμε να μυρίζουμε, να ακούμε, να βλέπουμε, να γευόμαστε και να αγγίζουμε τα πράγματα με πιο βαθύ και αισθησιακό τρόπο.

Με το άνοιγμα του έβδομου τσάκρα, η προσωπική εγωιστική ζωή μας συγχωνεύεται με την απρόσωπη ζωή της αφυπνισμένης συνείδη­σης και αντιλαμβανόμαστε την ακτινοβολία της άχρονης φύσης μας. Υπερβαίνουμε τις ψευδαισθήσεις της δυαδικότητας, τη δραστηριό­τητα του εγωικού νου, και συλλαμβάνουμε τη φύση μας ως Πνεύμα. Και ξέρουμε, πέρα από κάθε αμφιβολία και αμφισβήτηση, ότι η πηγή της έκστασης δεν βρίσκεται σε κάποιο μακρινό βασίλειο όπου βασι­λεύει η ευδαιμονία, αλλά στη ζωή που ζούμε εδώ και τώρα. Και το μονοπάτι μας ανοίγει και χωράει ολόκληρο τον κόσμο.

Η ιδέα ότι «είμαι ένα με όλα όσα υπάρχουν» μπορεί να μοιάζει παρατραβηγμένη — ίσως, μάλιστα, προξενεί τρόμο. Κι όμως, τόσο ο φόβος μας να χάσουμε το εγώ μας όσο ο φόβος μας απέναντι στην πλάνη, κρύβουν μέσα τους σοφία. Η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην πλά­νη και στη φώτιση είναι λεπτή. Και χρειαζόμαστε δύναμη και σοφία για να ριζώσουμε και να ενσωματώσουμε στη ζωή μας το πανίσχυρο ρεύμα αυτού του «Φωτός». 
Γιατί, το να λέει κανείς απλά «Είμαι Θε­ός», δεν αποτελεί ουσιαστική πραγματοποίηση της θείας φύσης του εαυτού μας. Τα λόγια του Thomas Jefferson «το τίμημα της ελευθερίας είναι η συνεχής επαγρύπνηση» είναι πέρα για πέρα αληθινά.

Η Τέχνη της Καθημερινής Έκστασης

Margot Anand