Συστατικά για μια υγιή μακροχρόνια σχέση

Για να διαρκέσει μια σχέση, όχι μόνο χωρίς να μετατραπεί σε απολίθωμα, αλλά και για να συνεχίσει να είναι τόπος αμοιβαίας ανάπτυξης και πηγή ανανέωσης για τους δυο συντρόφους, χρειάζεται να παραμείνει υγιής, ρευστή και ταυτόχρονα στέρεα και ευλύγιστη. Πράγματι, σαν την καλαμιά, η ευλυγισία της αντιπροσωπεύει τη στερεότητά της.

Όταν λέμε σχέση εννοούμε (τουλάχιστον) δυο πρόσωπα. Ο δεσμός συνεπάγεται τη διαφορετικότητα. Και η διαφορετικότητα οδηγεί αναπόφευκτα στη σύγκρουση. Η επικοινωνία και το μοίρασμα των συναισθημάτων είναι τα υποχρεωτικά συστατικά μιας υγιούς σχέσης. Οι ικανότητες να ακούμε, να μαθαίνουμε ο ένας τον άλλο, να λύνουμε τις διαμάχες, κάνουν την ποιότητα της σχέ­σης. Αγαπώ δεν σημαίνει ότι γίνομαι ένα με τον άλλο. Ένα ζω­ντανό ζευγάρι είναι μια σχέση που επιτρέπει στον καθένα να γίνεται κάθε μέρα και πιο πολύ ο εαυτός του. 

Η διαφορετικότητα του συντρόφου μας, μας φέρνει αντιμέτωπους με τον εαυτό μας, με τα όριά μας, με τη μόρφωσή μας, τα απωθημένα συναισθήμα­τά μας. Όταν επιθυμεί κανείς να κλείσει την καρδιά του στον άλλον, όταν τον κατηγορεί για όλες τις δυστυχίες του, σημαίνει ότι σκοντάφτει στα δικά του υποσυνείδητα συναισθήματα. Το να διατηρήσουμε την καρδιά μας ανοιχτή κάθε φορά που επιθυμούμε να την κλείσουμε είναι ένας τρόπος όχι μόνο να προστατέψουμε με τη σχέση, αλλά και να εξελιχθούμε προσωπικά.

Όταν εκφραζόμαστε, μπορούμε πάντα να βρούμε πεδίο συνεννόησης. Μόνο τα ανομολόγητα πράγματα σκάβουν αδιάβατο χάσματα. Το να λύνουμε τις διαμάχες, τόσο τις μικρές, γύρω από τη μουστάρδα ή την οδοντόπαστα, όσο και τις μεγάλες, γύρω από την εκπαίδευση των παιδιών, τη σεξουαλικότητα ή τον τόπο κατοικίας, αποτελεί μέρος της σχέσης. Οι διαμάχες δεν διαταράσσουν τη σχέση, την τρέφουν, όπως οι κόμποι του μπαμπού που μπορεί να αργοπορούν την ανάπτυξή του, το κάνουν ωστόσο ακόμα πιο γερό. Αυτό που σκοτώνει το ζευγάρι είναι το παιχνίδι της εξουσίας.

Εκφράστε τα συναισθήματα και τις ανάγκες σας

Αν δεν κλάψετε τον θάνατο του πατέρα σας μαζί με τον σύντροφό σας, αν δεν μοιραστείτε τους φόβους σας με τον (την) σύζυγο σας, αν συγκρατήσετε ένα συναίσθημα, αν κρύψετε ένα αίσθημα, σκάβετε μια τάφρο ανάμεσά σας. Αλλά δεν έχουμε δικαίωμα σε έναν «μυστικό κήπο»; 
Ένας τέτοιος χώρος είναι βέβαια απαραίτητος σε ένα παιδί για να χτίσει μια αυτόνομη προσωπικότητα, εντελώς διαφορετική από των γονιών του, όπου δεν ανακατεύονται. 
Οι γονείς, επίσης, έχουν έναν μυστικό κήπο από τα παιδιά τους, τη σεξουαλική τους σχέση. Εκτός από αυτά, τα μυστικά που αφορούν δυστυχίες, αρρώστιες, τους νεκρούς, τις αποβολές, τις παράνομες πράξεις ενός μέλους της οικογένειας, τις απιστίες ενός γονιού, τις βρομιές ενός πρόγονου, ό,τι θεωρείται συνήθως ότι δεν αφορά τους άλλους (κι ακόμη λιγότερο τα παιδιά...) είναι δηλητήρια για τη σχέση.

Ένα σωρό πράγματα μπορεί να σταθούν εμπόδιο στην αγάπη. Η αλήθεια είναι πως κάθε συναίσθημα που δεν εκφράζεται είναι ικανό να κάνει κακό στην ελεύθερη κυκλοφορία της αγάπης.

Η ενσυναίσθηση

Η ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε αυτό που αισθάνεται ο άλλος. Για να αγαπήσουμε πραγματικά και με ένταση, είναι σημαντικό να καλλιεργήσουμε την ικανότητα να ταυτιζόμαστε με τον άλλο. Προσοχή, αυτό δεν σημαίνει να προ­βαλλόμαστε μέσα στον άλλο, δηλαδή να του αποδίδουμε τα δικά μας συναισθήματα, αλλά να μπαίνουμε πραγματικά στο πετσί του για λίγο. Όταν αντιλαμβάνεστε τι μπορεί να βιώνει ο σύζυγός σας όταν τον ταπεινώνετε... απλώς σταματάτε. Σημαίνει, επίσης, οι μερικές φορές πρέπει να βάζουμε τα ενδιαφέροντα και τα συ­ναισθήματα του άλλου πάνω από τα δικά μας, να σκεφτόμαστε αυτό που μπορεί να νιώθει ο άλλος. Ένα ολόκληρο κεφάλαιο εί­ναι αφιερωμένο πιο κάτω στη βασική αυτή διάσταση του να ακούμε τον άλλον, την ενσυναίσθηση.

Το μοίρασμα

Το μοίρασμα είναι το σύμβολο του δεσμού. Ένας σύντροφος εί­ναι ετυμολογικά εκείνος με τον οποίο μοιράζεστε το ψωμί. Αλλά στην καθημερινή ζωή, δεν αρκεί να τρώμε στο ίδιο τραπέζι για να νιώθουμε ενωμένοι. Η σχέση δημιουργείται και διατηρείται με το μοίρασμα των συναισθημάτων...

Το πρόβλημα είναι όταν κρύβουμε αυτά που έχουμε στην καρ­διά. Όσο πιο πολύ προσπαθούμε να δείξουμε στον σύζυγό μας μια ιδανική εικόνα του εαυτού μας, τόσο πιο πολύ απομακρυνό­μαστε. Πολλές εξωσυζυγικές σχέσεις οφείλονται στην επιθυμία να βρούμε ένα αφτί πρόθυμο να μας ακούσει. Ο εραστής, η ερω­μένη ακούει, είναι κάποιος στον οποίο μπορούμε να πούμε ότι δεν λέμε στον σύζυγο ή στη σύζυγο.

Μερικοί θα σας πουν πως «για να αποφύγετε την ανία, βάλτε στη ζωή σας την ποικιλία». Εγώ πιστεύω πως είναι ανώφελο να αναζητούμε έξω, αυτό που πρέπει να έρθει από μέσα. Το να βγαίνει κανείς πολύ, να βλέπει κόσμο, χώρες, να έχει διάφορες εμπειρίες, ίσως μας κάνει να μη βλέπουμε τις δυσκολίες της σχέσης, να μη συνειδητοποιούμε ότι δεν έχουμε τίποτα πια να πούμε. Aυτό που κάνει μια σχέση να αντέχει στον χρόνο είναι το μοίρασμα των συναισθημάτων. Όταν οι ανταλλαγές είναι ρευστές, η κίνηση είναι από μέσα μας, δεν έχει ανάγκη να είναι απέξω. Το ζευγάρι που αγαπάει περισσότερο την περιπέτεια δεν είναι αναγκαστικά αυτό που κάνει τον γύρο του κόσμου. Αυτός που τολμά να βολιδοσκοπήσει τα βάθη του υποσυνείδητου πάει πολύ πιο μακριά,  χωρίς να κουνηθεί από το σπίτι του. Η αποκάλυψη των συναισθημάτων δημιουργεί την οικειότητα και αυτή είναι η πιο φανταστική από όλες τις εμπειρίες. 

Η Νοημοσύνη της Καρδιάς

Isabelle Filliozat