Όλοι οι φόβοι μπορούν να αναχθούν σε ένα φόβο: στο φόβο του θανάτου, στο φόβο ότι “μια μέρα μπορεί να εξαφανιστώ, μια μέρα μπορεί να πεθάνω. Τώρα υπάρχω, έρχεται όμως η μέρα που δεν θα υπάρχω.”
Αυτό τρομάζει, αυτός είναι ο φόβος. Για να αποφύγουμε το φόβο, αρχίζουμε να κινούμαστε με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορέσουμε να ζήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο. Και προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε τις ζωές μας. Αρχίζουμε να συμβιβαζόμαστε, αρχίζουμε να γινόμαστε ολοένα και πιο εξασφαλισμένοι, πιο ασφαλείς, εξαιτίας του φόβου. Γινόμαστε παράλυτοι, επειδή όσο πιο εξασφαλισμένος είσαι, όσο πιο ασφαλής είσαι, τόσο λιγότερο ζωντανός θα είσαι.
Έτσι, εξαιτίας του φόβου του θανάτου, κοπιάζουμε για ασφάλεια, για τραπεζικό λογαριασμό, για ασφάλιση, για γάμο, για μια τακτοποιημένη ζωή, για σπίτι, γινόμαστε μέλη ενός κόμματος, μιας εκκλησίας, γινόμαστε ινδουιστές, χριστιανοί, μουσουλμάνοι. Όλα αυτά είναι τρόποι για να βρούμε ασφάλεια. Όλα αυτά είναι τρόποι για να βρούμε κάτι στο οποίο να ανήκουμε μια χώρα, μια εκκλησία.
Εξαιτίας αυτού του φόβου, εξακολουθούν να σε εκμεταλλεύονται οι παπάδες και οι πολιτικοί. Αν δεν έχεις κανένα φόβο, τότε κανένας παπάς, κανένας πολιτικός δεν μπορεί να σε εκμεταλλευτεί. Μόνο εξαιτίας του φόβου μπορεί να σε εκμεταλλευτεί, επειδή μπορεί να σου δώσει - τουλάχιστον μπορεί να υποσχεθεί ότι θα σου δώσει - ασφάλεια: “Αυτή θα είναι η ασφάλειά σου. Εγώ μπορώ να σου το εγγυηθώ.” Τα αγαθά μπορεί να μη φτάσουν ποτέ - αυτό είναι άλλο ζήτημα, η υπόσχεση όμως... Και η υπόσχεση κρατάει τους ανθρώπους καταπιεσμένους, μέσα στην εκμετάλλευση. Η υπόσχεση κρατάει τους ανθρώπους σκλάβους.
Από τι είναι φτιαγμένος ο φόβος;
0 φόβος είναι φτιαγμένος από την άγνοια του ίδιου του εαυτού. Υπάρχει μόνο ένας φόβος. Εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, μπορεί να εκδηλωθεί με χίλιους δυο τρόπους, αλλά βασικά ο φόβος είναι ένας και αυτός είναι ότι “κατά βάθος, εγώ μπορεί να μην υπάρχω.” Και με μια έννοια είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχεις.
0 φόβος είναι φτιαγμένος από την άγνοια του ίδιου του εαυτού. Υπάρχει μόνο ένας φόβος. Εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, μπορεί να εκδηλωθεί με χίλιους δυο τρόπους, αλλά βασικά ο φόβος είναι ένας και αυτός είναι ότι “κατά βάθος, εγώ μπορεί να μην υπάρχω.” Και με μια έννοια είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχεις.
Θάρρος σημαίνει να μπαίνεις μέσα στο άγνωστο, παρ’ όλους τους φόβους. Θάρρος δεν σημαίνει έλλειψη φόβου. Η έλλειψη φόβου συμβαίνει αν εξακολουθείς να είσαι ολοένα και περισσότερο θαρραλέος. Η υπέρτατη εμπειρία θάρρους και έλλειψης φόβου είναι όταν το θάρρος έχει γίνει απόλυτο. Στην αρχή όμως, δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον δειλό και στον θαρραλέο. Η μόνη διαφορά είναι ότι ο δειλός ακούει τους φόβους του και τους ακολουθεί και ο θαρραλέος τους βάζει στην άκρη και προχωράει. Ο θαρραλέος άνθρωπος μπαίνει στο άγνωστο, παρά τους φόβους, Γνωρίζει τους φόβους, οι φόβοι βρίσκονται εκεί.
Έχεις μεγαλοποιήσει τους φόβους σου. Απλώς κοίταξε τους και με το που τους κοιτάζεις, εκείνοι αρχίζουν να μικραίνουν. Δεν τους έχεις κοιτάξει ποτέ. Δραπετεύεις από αυτούς. Έχεις δημιουργήσει προστασίες από αυτούς, αντί να κοιτάξεις κατευθείαν μέσα στα μάτια του φόβου σου.
Δεν υπάρχει τίποτα για να φοβάσαι. Το μόνο που χρειάζεται είναι λίγη περισσότερη επίγνωση. Έτσι, όποιος κι αν είναι ο φόβος σου, πιάσε τον, κοίταξέ τον λεπτομερώς με τον τρόπο που κοιτάζει ένας επιστήμονας και θα εκπλαγείς! Αρχίζει να λιώνει σαν παγάκι. Μέχρι να τον κοιτάξεις πλήρως, έχει φύγει. Και όταν υπάρχει ελευθερία χωρίς κανένα φόβο, αυτό φέρνει τέτοια ευλογία, που δεν υπάρχουν λόγια να το εκφράσεις.
Ο φόβος που τον αποδέχεσαι γίνεται ελευθερία. Ο φόβος που τον αρνείσαι, που τον απορρίπτεις, που τον επικρίνεις, γίνεται ενοχή.
Αν αποδεχτείς το φόβο σαν μέρος της κατάστασης... Είναι μέρος της κατάστασης. Ο άνθρωπος είναι ένα μέρος και το όλο είναι τεράστιο. Ένα ελάχιστο μέρος, μια σταγόνα - και το όλο είναι ολόκληρος ωκεανός. Αρχίζεις να τρέμεις: “Μπορεί να χαθώ μέσα στο όλο. Η ταυτότητά μου μπορεί να χαθεί.” Αυτός είναι ο φόβος του θανάτου. Και ο φόβος του θανάτου είναι ο φόβος της εκμηδένισης.
Ο άνθρωπος που ζει με φόβο, πάντα τρέμει μέσα του. Βρίσκεται συνεχώς στα όρια της τρέλας. Και υπάρχουν όλων των ειδών οι φόβοι. Μπορείς να κάνεις μια μεγάλη λίστα και θα εκπλαγείς από το πόσοι φόβοι υπάρχουν. Και είσαι ακόμα ζωντανός!
Υπάρχουν μεταδοτικές αρρώστιες παντού τριγύρω, κίνδυνοι, απαγωγές, τρομοκράτες... Και η ζωή είναι τόσο μικρή! Και τελικά έρχεται ο θάνατος, τον οποίο δεν μπορείς να τον αποφύγεις. Ολόκληρη η ζωή σου σκοτεινιάζει...
Παράτα το φόβο! Μαζεύεις φόβο από τα παιδικά σου χρόνια, ασυνείδητα. Τώρα πέταξέ τον συνειδητά και ωρίμασε. Και τότε η ζωή μπορεί να γίνει ένα φως, το οποίο εξακολουθεί να βαθαίνει, όσο συνεχίζεις να ωριμάζεις. Απλώς λίγο περισσότερη κατανόηση όλων σου των συναισθημάτων, των ψυχικών σου διαθέσεων. Όλα έχουν τη θέση τους, μέσα στη συνολική αρμονία της οντότητάς σου. Είμαστε όμως σχεδόν τυφλοί στις ίδιες μας τις δυνατότητες και διαστάσεις. Να έχεις λίγο περισσότερη εγρήγορση για το κάθε τι και να θυμάσαι ότι το φυσικό είναι το ανώτερο και το αφύσικο είναι ψεύτικο και της μόδας.
Από την αρχή πρέπει κανείς να θυμάται ότι βρισκόμαστε στην αναζήτηση του τόπου, του χώρου, όπou δεν υπάρχει τίποτα, ούτε σκόνη ούτε καπνός, όπου το κάθε τι είναι αγνό και καθαρό, απόλυτα άδειο, μόνο η κενότητα. Πρέπει να είναι κανείς ξεκάθαρος από την αρχή για το τι ψάχνουμε. Χρειάζεται επίγνωση, όχι κριτική. Και μέσα από την επίγνωση, συμβαίνει αυθόρμητα η μεταμόρφωση. Αν έχεις επίγνωση του θυμού σου, διεισδύει η κατανόηση. Απλώς παρατηρώντας, χωρίς να κρίνεις, χωρίς να λες καλό, χωρίς να λες κακό, απλώς παρατηρώντας τον εσωτερικό σου ουρανό.
Αστράφτεις, θυμώνεις, ανάβεις, κουνιέται και δονείται ολόκληρο το νευρικό σύστημα και νιώθεις τρέμουλο σε όλο σου το σώμα... Όμορφη στιγμή, επειδή όταν λειτουργεί η ενέργεια, μπορείς να την παρατηρήσεις με ευκολία. Όταν δεν λειτουργεί, δεν μπορείς να την παρατηρήσεις. Κλείσε τα μάτια σου και διαλογίσου πάνω σ’ αυτό.
Μην πολεμάς, απλώς δες τι συμβαίνει: Ολόκληρος ο ουρανός είναι γεμάτος ηλεκτρισμό, με αστραπές, με τόση ομορφιά. Απλώς ξάπλωσε στο έδαφος και παρατήρησε.
Ύστερα κάνε το ίδιο μέσα σου…
Σύννεφα υπάρχουν εκεί, επειδή χωρίς σύννεφα δεν υπάρχουν αστραπές. Σκοτάδι υπάρχει εκεί, σκέψεις. Κάποιος σε πρόσβαλλε, κάποιος γέλασε σε βάρος σου, κάποιος είπε αυτό ή εκείνο... πολλά σύννεφα, σκοτεινά σύννεφα μέσα στον εσωτερικό ουρανό. Παρατήρησε! Είναι μια όμορφη σκηνή και επίσης είναι τρομακτική, επειδή δεν καταλαβαίνεις.
Είναι μυστηριώδες. Και αν το μυστήριο δεν είναι κατανοητό, γίνεται τρομακτικό, το φοβάσαι. Και όποτε το μυστήριο είναι κατανοητό, γίνεται χάρη, δώρο, επειδή τώρα έχεις τα κλειδιά και με τα κλειδιά είσαι το αφεντικό. Δεν το ελέγχεις, απλώς γίνεσαι αφεντικό, όταν έχεις επίγνωση. Και όσο περισσότερο αποκτάς επίγνωση, τόσο πιο βαθιά μέσα σου διεισδύει, επειδή η επίγνωση πηγαίνει προς τα μέσα, πάντοτε πηγαίνει προς τα μέσα.
Όταν έχεις λιγότερη επίγνωση, είσαι έξω, ασυνείδητος. Βρίσκεσαι απολύτως έξω από το σπίτι και περιφέρεσαι. Όταν έχεις πλήρη επίγνωση, είσαι εντελώς μέσα σου.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Osho
"Συναισθήματα"