Σε κάθε σχέση όπου δύο άνθρωποι γίνονται ένα, το τελικό αποτέλεσμα είναι δύο μισοί άνθρωποι.
Η εγκατάλειψη της ψυχολογικής ασφάλειας είναι μια απ’ τις δυσκολότερες υποχρεώσεις της ζωής. Η οχιά της εξάρτησης τρυπώνει στη ζωή με πάρα πολλούς τρόπους και η ολοκληρωτική εξόντωσή της γίνεται ακόμη δυσκολότερη εξαιτίας των αναρίθμητων ανθρώπων που ωφελούνται από την ψυχολογική εξάρτηση του άλλου. Ψυχολογική ανεξαρτησία σημαίνει ολοκληρωτική ελευθερία από όλες τις υποχρεωτικές σχέσεις κι απουσία μιας ετεροκατευθυνόμενης συμπεριφοράς. Σημαίνει να είσαι ελεύθερος από την υποχρέωση να κάνεις κάτι που ποτέ δεν θα διάλεγες, αν δεν υπήρχε αυτή η σχέση. Η εγκατάλειψη της ασφάλειας γίνεται ιδιαίτερα δύσκολη, επειδή η κοινωνία μας διδάσκει ότι πρέπει να ικανοποιούμε ορισμένες προσδοκίες στις συγκεκριμένες σχέσεις με γονείς, παιδιά, πρόσωπα κύρους και εραστές.
– Διατυπώστε την προσωπική σας «διακήρυξη της ανεξαρτησίας», στην οποία θα αναφέρετε πώς θέλετε να λειτουργείτε στις σχέσεις σας, όχι εκμηδενίζοντας το συμβιβασμό, αλλά σαρώνοντας αλύπητα κάθε εκμετάλλευση.
– Συζητήστε με κάθε άτομο που νιώθετε ότι είστε ψυχολογικά εξαρτημένοι απ’ αυτό. Δηλώστε του την πρόθεσή σας να λειτουργήσετε ανεξάρτητα, εξηγήστε του πώς νιώθετε όταν κάνετε κάτι απλώς από υποχρέωση. Είναι ένας θαυμάσιος τρόπος να ξεκινήσετε, επειδή οι άλλοι πιθανόν να μην έχουν καν συνειδητοποιήσει πώς νιώθετε όντας εξαρτημένοι.
– Βάλτε στόχο σας ν’ αντιμετωπίσετε τα κυριαρχικά άτομα στη ζωή σας. Δοκιμάστε ξαφνικά να πείτε «Όχι, δεν το θέλω αυτό» κι ελέγξτε την αντίδραση που θα προκαλέσει στο άλλο άτομο η δήλωσή σας αυτή.
– Κανονίστε μια συνάντηση με τον κυρίαρχο σύντροφό σας σε μια στιγμή όπου δεν θα νιώθετε ότι απειλείστε. Στη διάρκεια αυτής της συνάντησης εξηγήστε του πως μερικές φορές νιώθετε υποταγμένοι, ότι σας εκμεταλλεύεται κι ότι επιθυμείτε να καθορίσετε έναν κώδικα που θα του επιτρέπει να καταλαβαίνει πότε αισθάνεστε έτσι, ώστε να μη θίγετε όλη την ώρα αυτό το θέμα. Ένα απλό άγγιγμα του αυτιού, ή ο αντίχειρας στο στόμα θα σημαίνουν πως εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή νιώθετε υποταγμένοι.
-Τη στιγμή που νιώθετε να σας καταπιέζουν ψυχολογικά πείτε το στον άλλο κι ύστερα αντιδράστε με τον τρόπο που εσείς θέλετε.
– Ακόμη κι αν εσκεμμένα αποφεύγετε τα κυριαρχικά άτομα (γονείς, σύζυγο, αφεντικά, παιδί), εξακολουθείτε να ελέγχεστε απ’ αυτούς ακόμη κι όταν απουσιάζουν, αν νιώθετε συναισθηματική ακινητοποίηση εξαιτίας τους.
– Αν νιώθετε υποχρέωση να κάνετε μια επίσκεψη, αναρωτηθείτε αν εσείς θα θέλατε να σας επισκεφτεί κάποιος μόνο και μόνο επειδή νιώθει υποχρεωμένος. Αν όχι, τότε κάντε την ίδια παραχώρηση σ’ όσους μεταχειρίζεστε κατ’ αυτό τον τρόπο και κουβεντιάστε το μαζί τους. Δηλαδή, αντιστρέψτε τη λογική και δείτε πόσο πράγματι αναξιοπρεπής είναι μια σχέση που διατηρείται από υποχρέωση.
– Αποφασίστε να βγείτε από το ρόλο της εξάρτησης κάνοντας μια εθελοντική εργασία, διαβάζοντας, προσλαμβάνοντας μπέιμπυ-σίτερ (έστω κι αν δεν μπορείτε ν’ ανταποκριθείτε οικονομικά), βρίσκοντας μια δουλειά από την οποία μπορεί να μην αμείβεστε καλά. Γιατί; Απλούστατα θα εκτιμήσετε τον εαυτό σας πολύ περισσότερο και αυτή η ανταμοιβή είναι κατά πολύ υψηλότερη σε χρήμα και σε χρόνο.
– Αφήστε τους να φύγουν, αν θέλουν. Φύγετε κι εσείς!
– Σταματήστε να δίνετε διαταγές! Σταματήστε να δέχεστε διαταγές!
– Αναγνωρίστε την επιθυμία σας για μοναχικότητα και μην αισθάνεστε υποχρεωμένοι να μοιράζεστε καθετί που νιώθετε και γνωρίζετε με κάποιον άλλο. Είστε μοναδικό και ιδιαίτερο άτομο. Αν νιώθετε ότι πρέπει να μοιράζεστε τα πάντα, τότε δεν επιλέγετε και φυσικά είστε εξαρτημένοι.
– Επιτρέψτε στο παιδί σας να έχει το δωμάτιό του. Παραχωρήστε του ένα χώρο που να μπορεί να ελέγχει και στο βαθμό που αυτό δεν είναι βλαβερό, επιτρέψτε του να αποφασίζει για την οργάνωσή του. Το στρωμένο κρεβάτι δεν αποτελεί ένδειξη καλύτερης ψυχολογικής υγείας από το ξέστρωτο, έστω κι αν σας έχουν διδάξει το αντίθετο.
– Σε μια παρέα συναναστραφείτε και με άλλους ανθρώπους, πέρα απ’ το σύντροφό σας. Μη νιώθετε υποχρεωμένοι να είστε συνεχώς μ’ αυτό το άτομο. Χωριστείτε, μα όταν η παρέα διαλυθεί ξαναενωθείτε. Θα διπλασιάσετε έτσι τις γνώσεις και τις εμπειρίες σας.
– Αν εσείς θέλετε να πάτε στον κινηματογράφο κι ο σύντροφός σας να παίξει τένις, κάντε το. Δεχθείτε μεγαλύτερα διαστήματα αποχωρισμού και τότε οι στιγμές που θα είστε μαζί θα είναι πιο ευτυχισμένες και πιο γοητευτικές.
– Ταξιδέψτε μόνος ή με φίλους και μη νιώθετε προσκολλημένοι στο σύντροφό σας. Όταν επιστρέφετε θα νιώσετε πιο έντονα κοντά στο σύζυγό σας και θα έχετε επωφεληθεί εξίσου από τις χωριστές στιγμές σας.
– Θυμηθείτε ότι η συνήθεια δεν αποτελεί δικαιολογία για να κάνετε κάτι. Επειδή ακριβώς είστε υποταγμένοι στους άλλους, δεν επιτρέπεται να αφήνετε να συμβεί κάτι τέτοιο.
Η ουσία της αποτελεσματικής ζωής και ανατροφής των παιδιών είναι η ανεξαρτησία. Κατά τον ίδιο τρόπο, το σήμα κατατεθέν ενός πετυχημένου γάμου είναι η κατά το δυνατόν μικρότερη συγχώνευση των δύο συζύγων και μια εξαρχής συμφωνημένη αυτονομία και αυτοδυναμία. Κι ενώ μπορεί να νιώθετε πραγματικό φόβο προκειμένου να αποκολληθείτε απ’ την κατάσταση εξάρτησης, αν ρωτήσετε αυτούς από τους οποίους εξαρτιέστε συναισθηματικά, θ’ ανακαλύψετε προς μεγάλη σας έκπληξη ότι θαυμάζουν εκείνους που σκέφτονται κι ενεργούν για τον εαυτό τους.
Μια ακόμη ειρωνεία. Θα εισπράξετε περισσότερο σεβασμό επειδή είστε ανεξάρτητοι, ιδιαίτερα απ’ αυτούς που προσπαθούν να σας κρατήσουν υποταγμένους.
Η οικογενειακή φωλιά είναι ένας όμορφος τόπος για ν’ αναπτυχθεί ένα παιδί, η εγκατάλειψή της όμως είναι ακόμη πιο όμορφη και έτσι είναι δυνατόν να την αντιληφθεί, τόσο αυτός που φεύγει όσο κι εκείνος που μένει.
****
- Γουαίην Ντυερ -
Oι περιοχές των σφαλμάτων σας .
Εκδότης: Γλάρος.
Μετάφραση: Δημήτρης Κωστελένος
