ΣΥΝΕΞΑΡΤΗΣΗ: Ο πιο κοινός Εθισμός

Η Συνεξάρτηση (‘codependence’) αναφέρεται στη δυσκολία στην οριοθέτηση του εαυτού και των άλλων, σε σχέση με την ευτυχία μας στη ζωή. Έτσι η συνεξάρτηση είναι το να καθιστούμε τον εαυτό μας εξαρτημένο από άλλους ανθρώπους, προκειμένου να βρούμε την ευτυχία.

Όταν κάποιος είναι συνεξαρτητικός, πιστεύει στην ψευδαίσθηση πως οι άλλοι  κρατούν το κλειδί της δικής του Ευτυχίας ή Δυστυχίας, πως οι άλλοι είναι υπεύθυνοι για τη δική του πραγματικότητα.

Είναι πολύ συνηθισμένη και σχεδόν όλοι μας μπορούμε να πούμε ότι έχουμε μια μορφή συνεξάρτησης, έστω και πολύ ελαφριά. Δεν αναγνωρίζεται ευρέως στην κοινωνία μας ως δυσλειτουργία ή διαταραχή, απεναντίας παρερμηνεύεται ως «υπερβολική αγάπη» ή «συναισθηματισμός».

Η συνεξάρτηση οδηγεί το άτομο σε εξάντληση. Έχει να κάνει με το να δίνουμε, χωρίς να παίρνουμε αντίστοιχα, να εκχωρούμε τη δύναμή μας στους άλλους και να αποδυναμώνουμε διαρκώς την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή μας.

Η Συνεξάρτηση μπορεί να πάρει πολλές μορφές: 

Όσοι προσπαθούν καταναγκαστικά να ελέγξουν τους άλλους, να τους δείξουν το «σωστό δρόμο», ακόμη και αν αυτό γίνεται για το πραγματικό τους συμφέρον, είναι συνεξαρτημένοι.

Εκείνος που δεν μπορεί να απομακρυνθεί από μια σχέση που τον κακοποιεί, είτε αυτή είναι ερωτική είτε επαγγελματική, είναι συνεξαρτημένος

Εκείνος που δεν μπορεί να ορίσει και να κρατήσει σταθερά υγιή και σαφή όρια στις σχέσεις του με τους άλλους, είναι συνεξαρτημένος

Εκείνος που δεν μπορεί να απομακρυνθεί από μία σχέση, όπου το άλλο άτομο είναι επικοινωνιακά, συναισθηματικά η σωματικά απρόσιτο, είναι συνεξαρτημένος.

Η μητέρα που ορίζει τον εαυτό της με βάση τις επιτυχίες ή αποτυχίες των παιδιών της είναι  συνεξαρτημένη.

Οι γονείς που μιλούν στο πρώτο πληθυντικό πρόσωπο, όταν αναφέρονται στο παιδί τους, αντί για το τρίτο ενικό, είναι συνεξαρτημένοι.

Οι γονείς που παραμένουν μαζί σε μια σχέση νεκρή, για χάρη ενός άρρωστου ή ανάπηρου παιδιού, είναι συνεξαρτημένοι

Όσοι συνεχώς αναλαμβάνουν να φροντίζουν άλλους ανθρώπους, με ή χωρίς τη συναίνεσή τους, είναι συνεξαρτημένοι.

Ο κατάλογος είναι μακρύς τόσο, όσο και οι τρόποι του σχετίζεσθαι…

Η συνεξάρτηση έχει τις ρίζες της στην παιδική ηλικία.

Επειδή το παιδί είναι σε ανισότιμη σχέση με τους γονείς του, εύκολα μαθαίνει να βάζει στην άκρη τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες, ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τα θέλω των γονιών του, προκειμένου να πάρει τη φροντίδα τους, την προσοχή ή την έγκρισή τους. Όταν ένα παιδί το κοροϊδεύουν, το κριτικάρουν, το τιμωρούν και το γελοιοποιούν επανειλημμένα, ή αν κακοποιείται, παραμελείται ή εγκαταλείπεται, γίνεται φοβισμένο και νιώθει ανεπαρκές και ανάξιο. Τον θυμό του είτε τον καταπιέζει και τον στρέφει προς τον εαυτό του, αναπτύσσοντας αυτοκαταστροφικές τάσεις και συμπεριφορές, είτε τον εκφράζει προς τα έξω με έντονη επιθετικότητα. Συχνά συμβαίνουν και τα δυο μαζί. Πάντως το παιδί συνήθως υποτάσσεται και μαθαίνει να αναγνωρίζει αυτή τη συμπεριφορά ως Αγάπη.!

Η νόσος της συνεξάρτησης μας προκαλεί να συνεχίζουμε να επαναλαμβάνουμε τα πρότυπα που είναι οικεία σε μας. Έτσι επιλέγουμε μη άξιους εμπιστοσύνης ανθρώπους να εμπιστευτούμε, μη διαθέσιμους ανθρώπους να εξαρτόμαστε, μη διαθέσιμους ανθρώπους να αγαπάμε.

Επειδή οι συνήθειες στις σχέσεις αποκτούνται κατά την πρώιμη ανάπτυξη, είναι βαθιά ριζωμένες και φαίνονται φυσιολογικές, κάνοντάς το πιο δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχουν εναλλακτικές.

Η επίγνωση είναι ο πρώτος και σημαντικότερος παράγοντας για την απεξάρτηση. Η ανάρρωση δεν είναι εύκολη, αλλά είναι απλή: είναι η ανάληψη της προσωπικής μας ευθύνης. Κάθε άνθρωπος είναι υπεύθυνος για την δική του πραγματικότητα και μόνο γι’ αυτήν. Έτσι βγαίνουμε από το δίπολο «θύμα – θύτης» που περιστοιχίζεται και διαπνέεται διαρκώς από το θυμό και την αίσθηση της θυσίας (δεν είναι τυχαίο που οι 4 αυτές λέξεις έχουν την ίδια ετυμολογική ρίζα) και βαδίζουμε το δρόμο της δικής μας ψυχής.

Μαριάνθη Μεταλληνού

Ιατρός Ομοιοπαθητικής, 

Ψυχοθεραπεύτρια, Ενεργειακή θεραπεύτρια

Msc. Κοινωνικής Κλινικής Ψυχολογίας των Εξαρτήσεων

πηγή:http://padisy.gr/