Εφηβεία: η διαφοροποίηση του εαυτού από τους άλλους

Αποκαλώ την κοιλιά φύλακα των κύκλων της ζωής μας. Μέσω της κοιλιάς νιώθουμε τις αλλαγές του σώματος και τους τρόπους με τους οποίους η ενέργεια αντιδρά στις εποχές, εντός και εκτός. Στην κοιλιά βιώνουμε με τον πιο έντονο τρόπο τις πιο σημαντικές μεταβάσεις της ζωής: την εγκυμοσύνη, τη γέννα, την αρχή του θανάτου και, φυσικά, την εφηβεία. Η «φωτιά στην κοιλιά» αναγγέλλει τον ερχομό τής ανδρικής φύσης, όπως οι σεληνιακές παλίρροιες του αίματος, της συγκί­νησης και της διαίσθησης σηματοδοτούν την έναρξη της γυναικείας φύσης.

Στην εφηβεία, η κοιλιά ανακατεύεται, και ένας νέος κύκλος αφύπνισης ξεκινά. Στα πλαίσια αυτής της καθοριστικής μύησης, μιας δο­κιμασίας στη φωτιά που ανάβουν οι ορμόνες του οργανισμού, φτάνουν βρυχώμενες στη ζωή οι ζωτικές, γενεσιουργές παρορμήσεις του δεύτερου τσάκρα. Καλούμαστε να ισορροπήσουμε και να σταθεροποιηθούμε στεκόμενοι ανάμεσα σε ενέργειες που μόλις έχουν αφυπνιστεί, και να εντάξουμε στα συστήματά μας δυνάμεις που, μερικές φορές, απειλούν να μας κυριεύσουν.

Στους παραδοσιακούς πολιτισμούς, οι τελετές έναρξης της εφηβεί­ας τιμούν, συνδέουν και δίνουν νόημα σ’ αυτό το αποπροσανατολιστι­κό πέρασμα της ζωής. Στη Δύση, όμως, η καθοριστική αυτή μετά­βαση συνήθως αγνοείται ή απωθείται. Πολλές κοπέλες νιώθουν άβο­λα στην εφηβεία και ντρέπονται για το σώμα τους. Προσπαθούν να περνούν απαρατήρητες, σκεπάζουν με τα χέρια τους τα στήθη τους και ανησυχούν για το στομάχι τους.

Και στα αγόρια, όμως, ξαφνικά, μόλις μπαίνουν στην εφηβεία, τους λένε πως πρέπει να γίνουν άνδρες. Αυτό συχνά μεταφράζεται σε ακαμψία — να στέκεσαι στητός και αλύγιστος, με τους ώμους προς τα πίσω και την κοιλιά μέσα — ή σε ξέφρενη αποκοτιά, που αποτελεί ένδειξη ανδρικού θάρρους.

Τόσο για τα αγόρια όσο και για τα κορίτσια, η αφύπνιση του δεύτερου τσάκρα κατά την εφηβεία συνδέεται με συναισθήματα άγχους και ντροπής. Στερημένοι, τις περισσότερες φορές, από ώριμη καθοδή­γηση, πολιτισμική ή ατομική, εγκαταλείπονται να ελέγξουν μόνοι τις λυσσαλέες ορμόνες τους. Αυτή η ενέργεια, που συνδέεται άμεσα με κοινωνικές συγκρούσεις και ταμπού, μπορεί να προκαλέσει εμμονές, παράλυση, ακόμα και αυτοκαταστροφική συμπεριφορά.

Η τελετουργική αναγνώριση της εφηβείας σηματοδοτεί τη δίοδο μέσα από την οποία τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια οδηγούνται από την παιδικότητα στην ενηλικίωση, παρέχει ένα πλαίσιο που δίνει νόημα στη σύγχυση που προξενεί αυτή η μετάβαση και καλωσορίζει τα παιδιά ως άξια μέλη της φυλής στον κύκλο των ενηλίκων. Η τε­λετουργική αναγνώριση και ο σεβασμός των μεταβατικών σταδίων της ζωής έχει τεράστια θεραπευτική αξία. Είναι η πρώτη ύλη από την οποία οικοδομείται η κοινότητα. Η έλλειψή της από τον πολιτι­σμό μας συνιστά, κυριολεκτικά, έλλειψη της ίδιας της κοινότητας, της φυλετικής οικειότητας.

Η ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΚΟΡΙΤΣΙΟΥ 

Η πρώτη πε­ρίοδος στη ζωή ενός κοριτσιού σηματοδοτεί την αφύπνιση της γυναι­κείας φύσης στο σώμα της, της ικανότητάς της να συλλάβει νέα ζωή. Πρόκειται για ένα εκπληκτικό γεγονός! Κι όμως, τα περισσότερα κο­ρίτσια το νιώθουν σαν κάτι που πρέπει να το κρατήσουν κρυφό και ντρέπονται γι’ αυτό. Κάποτε, ρώτησα μια ομάδα νεαρών γυναικών: Υποθέστε ότι ζείτε στον πιο όμορφο κόσμο που μπορείτε να φαντα­στείτε. Πώς θα θέλατε να σας είχαν συμπεριφερθεί την πρώτη φορά που είχατε περίοδο, και τι είδους τελετουργία νιώθετε ότι θα σας εί­χε βοηθήσει όταν θα είχε συμβεί αυτό; Να μερικές από τις απαντή­σεις τους:

Αυτό που θα μου άρεσε είναι, όταν πέρναγα στην εφηβεία και όταν έχασα την παρθενιά μου, να είχα ζήσει ένα τελετουργικό στο οποίο θα μου έδιναν ευχές για το σώμα μου. Σ’ αυτό το διάστημα, το σώμα σου αλλάζει πάρα πολύ γρήγορα — οι γοφοί φαρδαίνουν, τα στήθη μεγαλώνουν και ψηλώνεις. Όλα αλλάζουν. Κάθε μέρα πρέπει να μαθαίνεις από την αρχή πώς να φροντίζεις τον εαυτό σου. Μακάρι να είχα ένα υποστηρικτι­κό σύστημα — μακάρι να υπήρχε ένα τελετουργικό και να μου έλεγαν: «Είσαι όμορφη. Σε αγαπάμε ακριβώς γι’ αυτό που εί­σαι και θα συνεχίσουμε να σε αγαπάμε ό,τι κι αν διαλέξεις να κάνεις».

Την πρώτη φορά που μου ήρθε περίοδος, ήταν καλοκαίρι. Θα μου άρεσε πάρα πολύ να είχα πάει στον ωκεανό και να άφηνα το αίμα να βγει εκεί ελεύθερα. Μακάρι η πρώτη μου περίοδος να μην ήταν κάτι τόσο χυ­δαίο, αηδιαστικό, προβληματικό, μισητό και ενοχλητικό — και ήταν όλ’ αυτά γιατί η μητέρα μου παραπονιόταν. Θα ήθελα πολύ να είχα κάνει μια προσωπική και ζεστή κουβέντα μαζί της γι’ αυτό, να συζητήσουμε για το τι έπρεπε να κάνω και πώς ένιωθα που το αίμα έβγαινε από μέσα μου.

Θα ήθελα να είχα εξοικειωθεί με τους κύκλους της σελήνης και τη σχέση τους με τους καταμήνιους κύκλους μου και με μέ­να την ίδια ως γυναίκα. Δεν ήξερα τίποτα από αυτά μέχρι που πήγα στο κολέγιο! Θα μου άρεσε την πρώτη μέρα της περιόδου μου να έμενα για λίγη ώρα μόνη μου, απλά να το κρατήσω μυστικό και να νιώσω προστασία και τρυφερότητα.

ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΙΣΜΟΥ 

Για τα αγόρια, η αφύπνιση της σε­ξουαλικής ενέργειας και του πέους — με το εντελώς ξαφνικό φαινό­μενο των συχνών και ανεξέλεγκτων στύσεων και, ειδικά, των εκ­σπερματίσεων — μπορεί να αποτελέσει μια τρομακτική και εντελώς αλλόκοτη γνωριμία με την πρωταρχική δύναμη της ζωής. Τι κάνει αυτό εδώ το όργανο, που έχει δικό του μυαλό, που ενοχλεί και απαιτεί προσοχή, που με τρώει και σκληραίνει όποτε του γουστάρει; Τι είναι αυτός ο καινούργιος παράξενος χυμός που βγάζει; Τώρα μπορεί να κάνει μωρά. Δεν είναι παιδί πια, είναι άνδρας. Τι σημαί­νουν όλ’ αυτά, και τι πρέπει να κάνει — αν υπάρχει κάτι που μπορεί να κάνει;

Αν το παιδί δεν έχει ένα σοφό γονιό ή μέντορα ή δεν περάσει από ένα τελετουργικό που θα το βοηθήσει σε αυτή την ξαφνική μετάβαση από την παιδική ηλικία στον ανδρισμό, κινδυνεύει να γελοιοποιηθεί ή να βιώσει με χυδαίο τρόπο αυτή την εμπειρία που, αντί για το ιερό μυστήριο που το αγόρι διαισθάνεται πως ζει και που του εμπνέει τρό­μο και θαυμασμό ταυτόχρονα, μετατρέπεται σε αισχρό αστείο.

Συχνά, οι άνδρες που δυσκολεύτηκαν στη φάση της εφηβείας, βιώνουν ένταση στην περιοχή της κοιλιάς. Οι γυμναστές στο σχολείο τούς μαθαίνουν να ρουφάνε την κοιλιά προς τα μέσα — το ίδιο μα­θαίνουν και στο στρατό. Έτσι, η κοιλιά γίνεται ο χώρος στον οποίο οι άνδρες συγκεντρώνουν και συγκρατούν βαθιά συναισθήματα — η αποδέσμευση αυτών των συναισθημάτων στην κοιλιά είναι μια δου­λειά που πηγαίνει σε βάθος. Ακολουθούν ορισμένες ασκήσεις που μπορούν να ανακουφίσουν τους άνδρες (και τις γυναίκες που έχουν προβλήματα πέψης)
. 

Χρησιμοποιήστε την αναπνοή σας για να μετα­φέρετε αγάπη από την καρδιά στην κοιλιά σας. Νιώστε τη θερμότητα των χεριών σας να διεισδύει σε βάθος, να χαλαρώνει την ένταση και να θεραπεύει τα έντερα. Αναπνέετε βαθιά και αργά προς την κοιλιά. Τρίψτε την ελαφρά. Έχοντας πάντα τα χέρια σας πάνω της, νιώστε την να διευρύνεται με την εισπνοή και να μαλακώνει με την εκπνοή. Απολαύστε τη φυσική απαλότητα της κοιλιάς σας — αφήστε την να κρέμεται προς τα έξω χωρίς να σας ενοχλεί.

ΕΝθΑΡΡΥΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑ

Είναι, συνήθως, γύρω στην εφηβεία που η φυσική οικειότητα μειώνεται. Τα μικρά παιδιά αγγίζονται, αγκαλιάζονται και δείχνουν ιδιαίτερη στοργή κατά τη σωματική επαφή. Στη χαραυγή, όμως, της σε­ξουαλικότητας, γονείς και παιδιά συνήθως αποτραβιούνται. Κι όμως, τα παιδιά χρειάζονται περισσότερο από ποτέ αυτή τη στοργική, μη σεξουαλική επαφή.

Για πολλούς ανθρώπους που συμμετέχουν στην Εκπαίδευση στην Αγάπη και στην Έκσταση, η άσκηση "της Αγκαλιάς που Λιώνει" είναι μια πολύ δύσκολη άσκηση. Κι όμως, η άσκηση είναι πολύ απλή: Δύο άνθρωποι αγκαλιάζονται και αφήνουν τα κορμιά τους να μαλα­κώσουν και να λιώσουν σ’ αυτή την κλειστή και χαλαρή επαφή τού ενός με τον άλλο. Συνήθως, η πρώτη αντίδραση είναι να αγκαλια­στούν από τους ώμους κρατώντας τα οπίσθια μακριά ο ένας από τον άλλο. Αυτή την αγκαλιά την αποκαλούμε αγκαλιά του «Ντόναλντ Ντακ»! 

Η σύνδεση της ανθρώπινης επαφής με το αίσθημα της ανησυχίας και της δυσαρέσκειας μαθαίνεται, συνήθως, κατά την εφηβεία, όταν η οικειότητα αρχίζει να σηματοδοτεί πιθανό σεξουαλικό «κίνδυ­νο». Είναι σημαντικό, όταν το παιδί μπαίνει στην εφηβεία, οι γονείς να μην απομακρυνθούν αλλά να συνεχίσουν τις φυσιολογικές εκδηλώ­σεις σωματικής στοργής.

Margot Anand

“Η Τέχνη της Καθημερινής Έκστασης”