Ο Όshο μιλά σε μια γυναίκα για ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει στη σχέση της.
Καμία σχέση δεν μπορεί να είναι σίγουρη. Η σιγουριά δεν είναι στη φύση των σχέσεων. Και αν μια σχέση είναι σίγουρη, θα χάσει όλη της τη γοητεία.
Αυτό λοιπόν είναι πρόβλημα για το νου. Αν την κάνεις απόλυτα σίγουρη, τότε δεν μπορείς να την απολαύσεις. Χάνει όλη της τη γοητεία. Ο νους δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος ούτε με το ένα ούτε με το άλλο, οπότε βρίσκεται πάντοτε μέσα στο χάος και τη διαμάχη. Θέλει μια σχέση που να είναι ζωντανή και σίγουρη.
Αυτό είναι ανέφικτο, επειδή ένας ζωντανός άνθρωπος ή μια ζωντανή σχέση ή οτιδήποτε που είναι ζωντανό πρέπει να είναι απρόβλεπτο. Δεν μπορεί να προβλέψει κανείς τι 8α συμβεί. Πρέπει να ζεις τη στιγμή όσο πιο ολοκληρωμένα είναι εφικτό, επειδή η επόμενη στιγμή μπορεί να μην έρθει ποτέ. Μπορεί εσύ να μην είσαι εδώ, μπορεί ο άλλος να μην είναι εδώ. Ή μπορεί να είσαστε και οι δύο εδώ, αλλά να μην είναι η σχέση. Όλες οι πιθανότητες παραμένουν ανοιχτές. Το μέλλον παραμένει πάντοτε ανοιχτό. Το παρελθόν είναι πάντοτε κλειστό, το μέλλον είναι πάντοτε ανοιχτό. Και ανάμεσα στα δύο είναι το παρόν, η μοναδική στιγμή του παρόντος, που πάντοτε τρέμει και διστάζει.
Έτσι όμως είναι η ζωή. Το τρέμουλο κι ο δισταγμός είναι κομμάτια της ζωής όπως η θαμπάδα, η ασάφεια, η ομίχλη. Το παρελθόν είναι κλειστό. Το κάθε τι έχει συμβεί και τώρα τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει, οπότε το κάθε είναι απολύτως κλειστό. Το μέλλον είναι απολύτως ανοιχτό. Τίποτα δεν μπορεί να προβλεφθεί. Κι ανάμεσα στα δύο βρίσκεται το παρόν, με ένα πόδι στο παρελθόν, ένα πόδι στο μέλλον. Έτσι, ο νους μένει πάντοτε διχοτομημένος, σε μια κατάσταση διαίρεσης. Είναι πάντοτε διχασμένος, είναι πάντοτε σχιζοφρενής.
Η κατανόηση που χρειάζεται είναι ότι έτσι είναι τα πράγματα και δεν μπορεί να γίνει τίποτα γι’ αυτό. Αν θέλεις να έχεις μια πολύ σίγουρη σχέση, τότε θα πρέπει να ερωτευτείς έναν πεθαμένο άνθρωπο. Τότε όμως δεν θα το απολαμβάνεις. Αυτό συμβαίνει σε έναν εραστή, όταν γίνεται σύζυγος. Ο σύζυγος είναι ένας νεκρός εραστής, η σύζυγος είναι μια νεκρή ερωμένη. Το παρελθόν έχει γίνει το παν και τώρα το παρελθόν αποφασίζει το μέλλον.
Στην πραγματικότητα, αν είσαι σύζυγος, δεν έχεις μέλλον. Είσαι περιορισμένος, φυλακισμένος. Μόνο το παρελθόν εξακολουθεί να επαναλαμβάνει τον εαυτό του. Όλες οι πόρτες είναι κλειστές. Η ασφάλεια λοιπόν είναι συνεχώς το ζητούμενο, όταν όμως τη βρίσκεις, μπουχτίζεις μ’ αυτήν.
Κοίταξε τα πρόσωπα των συζύγων. Έχουν βρει την ασφάλεια που τόσο αναζητούσαν και τώρα τα πάντα βρίσκονται στον τραπεζικό τους λογαριασμό. Και ο νόμος και το δικαστήριο κι ο αστυνόμος είναι όλοι τους εκεί για να κάνουν το κάθε τι ασφαλές. Τώρα όμως έχει χαθεί όλη η γοητεία, όλη η ποίηση, όλο το ειδύλλιο. Τώρα είναι νεκροί άνθρωποι, που απλώς επαναλαμβάνουν το παρελθόν. Ζουν μέσα στις αναμνήσεις.
Άκου τους συζύγους να μιλούν. Η σύζυγος λέει συνεχώς ότι ο σύζυγός της δεν την αγαπάει έτσι όπως την αγαπούσε. Και μιλούν συνεχώς για τις στιγμές του παρελθόντος, για το μήνα του μέλιτος κι άλλα πράγματα. Τι ανοησία! Εξακολουθείς να είσαι ζωντανός. Αυτή εδώ η στιγμή μπορεί να γίνει μήνας του μέλιτος! Μπορείς να ζήσεις αυτήν εδώ τη στιγμή, εσύ όμως μιλάς για το παρελθόν, προσπαθώντας να το επαναλάβεις.
Η ασφάλεια δεν ικανοποιεί ποτέ και μέσα στην ανασφάλεια υπάρχει ο φόβος. Ο φόβος ότι η σχέση μπορεί να χαθεί. Αυτό όμως είναι μέρος του να είσαι ζωντανός. Το κάθε τι μπορεί να χαθεί. Τίποτα δεν είναι σίγουρο και γι’ αυτό το κάθε τι είναι τόσο όμορφο. Και γι’ αυτό δεν χρειάζεται να αναβάλλεις ούτε για μια στιγμή.
Αν θέλεις να αγαπήσεις έναν άνθρωπο, αγάπησέ τον εδώ και τώρα. Αγάπησέ τον, επειδή κανένας δεν ξέρει τι πρόκειται να συμβεί την επόμενη στιγμή. Την επόμενη στιγμή μπορεί να μην υπάρχει καμία δυνατότητα για αγάπη και τότε δε μετανιώνεις σ’ όλη σου τη ζωή. Μπορούσες να έχεις ερωτευτεί, μπορούσες να έχεις ζήοει. Τότε, τυλίγουν τον άνθρωπο οι τύψεις. Νιώθει βαθιά ενοχή και μετανιώνει.
Η ζωή είναι αβέβαιη. Κανένας δεν μπορεί να την κάνει σίγουρη, δεν υπάρχει τρόπος να την κάνει σίγουρη. Και είναι καλό που κανένας δεν μπορεί να την κάνει σίγουρη, αλλιώς θα ήταν νεκρή. Η ζωή είναι εύθραυστη, λεπτεπίλεπτη. Πάντοτε κινείται προς το άγνωστο. Αυτή είναι η ομορφιά της. Χρειάζεται να είναι κανείς θαρραλέος, περιπετειώδης. Χρειάζεται να ρισκάρει κανείς για να προχωρήσει με τη ζωή. Ρίσκαρε λοιπόν.
Ζήσε αυτή τη στιγμή και ζήσε την ολοκληρωτικά. Όταν έρθει η επόμενη στιγμή, θα δούμε. Εκεί Θα είσαι να την αντιμετωπίσεις.
Στην πραγματικότητα, αν συνεχίσεις να ανησυχείς, τον κάνεις, τον πιέζεις να σ’ αφήσει. Κι αν χάσεις αυτή τη στιγμή, η επόμενη στιγμή που θα βγει απ’ αυτό το χάσιμο και θα είναι χαμένη.
Και μ’ αυτόν τον τρόπο γίνεται κανείς προβλέψιμος. Συνεχώς εκπληρώνεις τις ίδιες σου τις προφητείες. Την επόμενη στιγμή, λες: «Ναι, εγώ το έλεγα από την αρχή ότι αυτή η σχέση δεν επρόκειτο να κρατήσει. Τώρα αποδείχθηκε.» Τότε νιώθεις πολύ καλά με ένα τρόπο. Νιώθεις ότι υπήρξες πολύ έξυπνη και σοφή. Στην πραγματικότητα, ήσουν ανόητη, επειδή δεν είναι ότι προέβλεψες κάτι. Εσύ έσπρωξες τα πράγματα να συμβούν, επειδή έχασες το χρόνο που σου δόθηκε, την ευκαιρία. Αγάπησέ τον λοιπόν και ξέχνα το μέλλον. Απλώς παράτα όλη αυτή την ανοησία. Σταμάτα να το σκέφτεσαι.
Αν μπορείς να αγαπήσεις, αγάπησε. Αν δεν μπορείς να αγαπήσεις, ξέχνα αυτόν τον άνθρωπο, βρες κάποιον άλλον, αλλά μη χάνεις χρόνο. Το ζήτημα δεν αφορά αυτόν τον εραστή ή εκείνον τον εραστή, το ζήτημα αφορά την αγάπη. Η αγάπη ολοκληρώνει, οι άνθρωποι είναι απλώς οι αφορμές. Το όλο πράγμα όμως εξαρτάται από σένα, επειδή ό,τι κι αν κάνεις μ’ αυτόν τον άνθρωπο, θα το κάνεις και με κάποιον άλλον, αν αλλάζεις εραστές. Γιατί λοιπόν να μη δοκιμάσεις με αυτόν; Είναι ο τελειότερος άνθρωπος που μπορείς να βρεις: όμορφος άνθρωπος, με πολλή κατανόηση και ώριμος με πολλούς τρόπους.
Αγάπησέ τον λοιπόν και κάνε τον τόσο ευτυχισμένο, που η ίδια η ευτυχία δημιουργεί την πιθανότητα να τον κάνει να μείνει. Αν κάνεις έναν άνθρωπο ευτυχισμένο, γιατί να σ’ αφήσει; Αν τον κάνεις δυστυχισμένο, τότε γιατί να μη σ’ αφήσει; Αν τον κάνεις δυστυχισμένο, τότε θα τον βοηθήσεις να σ’ αφήσει. Αν όμως τον κάνεις ευτυχισμένο, κανένας δεν μπορεί να τον κάνει να σ’ αφήσει. Τότε δεν έχει κανένα λόγο. Θα πολεμήσει με ολόκληρο τον κόσμο για χάρη σου.
Γίνε λοιπόν πιο χαρούμενη. Χρησιμοποίησε το χρόνο που έχεις και δεν υπάρχει ανάγκη να σκέφτεσαι το μέλλον. Το παρόν είναι αρκετό. Από αυτή τη στιγμή, δοκίμασε να ζεις αυτή τη στιγμή. Αν σ’ αφήσει, σε άφησε. Θα βρεις καλύτερο. Ξέχασέ τον. Χρησιμοποίησε αυτή τη στιγμή όχι για να ανησυχείς, αλλά για να ζήσεις. Τα μικρά πράγματα μπορούν να γίνουν τόσο όμορφα. Μια μικρή φροντίδα, ένα μικρό μοίρασμα. Αυτό είναι η ζωή.
Αυτό λοιπόν είναι πρόβλημα για το νου. Αν την κάνεις απόλυτα σίγουρη, τότε δεν μπορείς να την απολαύσεις. Χάνει όλη της τη γοητεία. Ο νους δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος ούτε με το ένα ούτε με το άλλο, οπότε βρίσκεται πάντοτε μέσα στο χάος και τη διαμάχη. Θέλει μια σχέση που να είναι ζωντανή και σίγουρη.
Αυτό είναι ανέφικτο, επειδή ένας ζωντανός άνθρωπος ή μια ζωντανή σχέση ή οτιδήποτε που είναι ζωντανό πρέπει να είναι απρόβλεπτο. Δεν μπορεί να προβλέψει κανείς τι 8α συμβεί. Πρέπει να ζεις τη στιγμή όσο πιο ολοκληρωμένα είναι εφικτό, επειδή η επόμενη στιγμή μπορεί να μην έρθει ποτέ. Μπορεί εσύ να μην είσαι εδώ, μπορεί ο άλλος να μην είναι εδώ. Ή μπορεί να είσαστε και οι δύο εδώ, αλλά να μην είναι η σχέση. Όλες οι πιθανότητες παραμένουν ανοιχτές. Το μέλλον παραμένει πάντοτε ανοιχτό. Το παρελθόν είναι πάντοτε κλειστό, το μέλλον είναι πάντοτε ανοιχτό. Και ανάμεσα στα δύο είναι το παρόν, η μοναδική στιγμή του παρόντος, που πάντοτε τρέμει και διστάζει.
Έτσι όμως είναι η ζωή. Το τρέμουλο κι ο δισταγμός είναι κομμάτια της ζωής όπως η θαμπάδα, η ασάφεια, η ομίχλη. Το παρελθόν είναι κλειστό. Το κάθε τι έχει συμβεί και τώρα τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει, οπότε το κάθε είναι απολύτως κλειστό. Το μέλλον είναι απολύτως ανοιχτό. Τίποτα δεν μπορεί να προβλεφθεί. Κι ανάμεσα στα δύο βρίσκεται το παρόν, με ένα πόδι στο παρελθόν, ένα πόδι στο μέλλον. Έτσι, ο νους μένει πάντοτε διχοτομημένος, σε μια κατάσταση διαίρεσης. Είναι πάντοτε διχασμένος, είναι πάντοτε σχιζοφρενής.
Η κατανόηση που χρειάζεται είναι ότι έτσι είναι τα πράγματα και δεν μπορεί να γίνει τίποτα γι’ αυτό. Αν θέλεις να έχεις μια πολύ σίγουρη σχέση, τότε θα πρέπει να ερωτευτείς έναν πεθαμένο άνθρωπο. Τότε όμως δεν θα το απολαμβάνεις. Αυτό συμβαίνει σε έναν εραστή, όταν γίνεται σύζυγος. Ο σύζυγος είναι ένας νεκρός εραστής, η σύζυγος είναι μια νεκρή ερωμένη. Το παρελθόν έχει γίνει το παν και τώρα το παρελθόν αποφασίζει το μέλλον.
Στην πραγματικότητα, αν είσαι σύζυγος, δεν έχεις μέλλον. Είσαι περιορισμένος, φυλακισμένος. Μόνο το παρελθόν εξακολουθεί να επαναλαμβάνει τον εαυτό του. Όλες οι πόρτες είναι κλειστές. Η ασφάλεια λοιπόν είναι συνεχώς το ζητούμενο, όταν όμως τη βρίσκεις, μπουχτίζεις μ’ αυτήν. Κοίταξε τα πρόσωπα των συζύγων. Έχουν βρει την ασφάλεια που τόσο αναζητούσαν και τώρα τα πάντα βρίσκονται στον τραπεζικό τους λογαριασμό. Και ο νόμος και το δικαστήριο κι ο αστυνόμος είναι όλοι τους εκεί για να κάνουν το κάθε τι ασφαλές. Τώρα όμως έχει χαθεί όλη η γοητεία, όλη η ποίηση, όλο το ειδύλλιο. Τώρα είναι νεκροί άνθρωποι, που απλώς επαναλαμβάνουν το παρελθόν. Ζουν μέσα στις αναμνήσεις.
Άκου τους συζύγους να μιλούν. Η σύζυγος λέει συνεχώς ότι ο σύζυγός της δεν την αγαπάει έτσι όπως την αγαπούσε. Και μιλούν συνεχώς για τις στιγμές του παρελθόντος, για το μήνα του μέλιτος κι άλλα πράγματα. Τι ανοησία! Εξακολουθείς να είσαι ζωντανός. Αυτή εδώ η στιγμή μπορεί να γίνει μήνας του μέλιτος! Μπορείς να ζήσεις αυτήν εδώ τη στιγμή, εσύ όμως μιλάς για το παρελθόν, προσπαθώντας να το επαναλάβεις.
Η ασφάλεια δεν ικανοποιεί ποτέ και μέσα στην ανασφάλεια υπάρχει ο φόβος. Ο φόβος ότι η σχέση μπορεί να χαθεί. Αυτό όμως είναι μέρος του να είσαι ζωντανός. Το κάθε τι μπορεί να χαθεί. Τίποτα δεν είναι σίγουρο και γι’ αυτό το κάθε τι είναι τόσο όμορφο. Και γι’ αυτό δεν χρειάζεται να αναβάλλεις ούτε για μια στιγμή.
Αν θέλεις να αγαπήσεις έναν άνθρωπο, αγάπησέ τον εδώ και τώρα. Αγάπησέ τον, επειδή κανένας δεν ξέρει τι πρόκειται να συμβεί την επόμενη στιγμή. Την επόμενη στιγμή μπορεί να μην υπάρχει καμία δυνατότητα για αγάπη και τότε δε μετανιώνεις σ’ όλη σου τη ζωή. Μπορούσες να έχεις ερωτευτεί, μπορούσες να έχεις ζήοει. Τότε, τυλίγουν τον άνθρωπο οι τύψεις. Νιώθει βαθιά ενοχή και μετανιώνει.
Η ζωή είναι αβέβαιη. Κανένας δεν μπορεί να την κάνει σίγουρη, δεν υπάρχει τρόπος να την κάνει σίγουρη. Και είναι καλό που κανένας δεν μπορεί να την κάνει σίγουρη, αλλιώς θα ήταν νεκρή. Η ζωή είναι εύθραυστη, λεπτεπίλεπτη. Πάντοτε κινείται προς το άγνωστο. Αυτή είναι η ομορφιά της. Χρειάζεται να είναι κανείς θαρραλέος, περιπετειώδης. Χρειάζεται να ρισκάρει κανείς για να προχωρήσει με τη ζωή. Ρίσκαρε λοιπόν.
Όπως ήσουν σε θέση να αντιμετωπίσεις το παρελθόν, έτσι θα είσαι σε θέση να αντιμετωπίσεις και το μέλλον. Και θα είσαι ακόμη πιο ικανός, επειδή θα είσαι πιο έμπειρος.
Έτσι, το ζήτημα δεν βρίσκεται στο αν αυτός ο άνθρωπος πρόκειται να βρίσκεται εκεί την επόμενη στιγμή. Το ζήτημα βρίσκεται στο αν είναι διαθέσιμος αυτή τη στιγμή για να τον αγαπήσεις. Μη χάνεις αυτή τη στιγμή με το να σκέφτεσαι και να ανησυχείς για το μέλλον, επειδή αυτό είναι αυτοκτονικό. Μη δίνεις ούτε μια σκέψη στο μέλλον επειδή είναι σκέτο χάσιμο ενέργειας.
Αγάπησε αυτόν τον άνθρωπο και αγαπήσου από αυτόν. Αυτή είναι η δική μου κατανόηση, ότι αν ζεις αυτή τη στιγμή ολοκληρωτικά, υπάρχει κάθε πιθανότητα ότι την επόμενη στιγμή, ο άνθρωπος μπορεί να εξακολουθεί να είναι διαθέσιμος. Λέω υπάρχει πιθανότητα. Δεν μπορώ να σου υποσχεθώ. Η πιθανότητα όμως είναι μεγάλη, επειδή η επόμενη στιγμή πρόκειται να βγει από αυτή τη στιγμή. Αν έχεις αγαπήσει τον άνθρωπο κι εκείνος νιώθει όμορφα και η σχέση είναι όμορφη, αν είναι εκστατική, τότε γιατί να σ’ αφήσει;
Έτσι, το ζήτημα δεν βρίσκεται στο αν αυτός ο άνθρωπος πρόκειται να βρίσκεται εκεί την επόμενη στιγμή. Το ζήτημα βρίσκεται στο αν είναι διαθέσιμος αυτή τη στιγμή για να τον αγαπήσεις. Μη χάνεις αυτή τη στιγμή με το να σκέφτεσαι και να ανησυχείς για το μέλλον, επειδή αυτό είναι αυτοκτονικό. Μη δίνεις ούτε μια σκέψη στο μέλλον επειδή είναι σκέτο χάσιμο ενέργειας.
Αγάπησε αυτόν τον άνθρωπο και αγαπήσου από αυτόν. Αυτή είναι η δική μου κατανόηση, ότι αν ζεις αυτή τη στιγμή ολοκληρωτικά, υπάρχει κάθε πιθανότητα ότι την επόμενη στιγμή, ο άνθρωπος μπορεί να εξακολουθεί να είναι διαθέσιμος. Λέω υπάρχει πιθανότητα. Δεν μπορώ να σου υποσχεθώ. Η πιθανότητα όμως είναι μεγάλη, επειδή η επόμενη στιγμή πρόκειται να βγει από αυτή τη στιγμή. Αν έχεις αγαπήσει τον άνθρωπο κι εκείνος νιώθει όμορφα και η σχέση είναι όμορφη, αν είναι εκστατική, τότε γιατί να σ’ αφήσει;
Στην πραγματικότητα, αν συνεχίσεις να ανησυχείς, τον κάνεις, τον πιέζεις να σ’ αφήσει. Κι αν χάσεις αυτή τη στιγμή, η επόμενη στιγμή που θα βγει απ’ αυτό το χάσιμο και θα είναι χαμένη.
Και μ’ αυτόν τον τρόπο γίνεται κανείς προβλέψιμος. Συνεχώς εκπληρώνεις τις ίδιες σου τις προφητείες. Την επόμενη στιγμή, λες: «Ναι, εγώ το έλεγα από την αρχή ότι αυτή η σχέση δεν επρόκειτο να κρατήσει. Τώρα αποδείχθηκε.» Τότε νιώθεις πολύ καλά με ένα τρόπο. Νιώθεις ότι υπήρξες πολύ έξυπνη και σοφή. Στην πραγματικότητα, ήσουν ανόητη, επειδή δεν είναι ότι προέβλεψες κάτι. Εσύ έσπρωξες τα πράγματα να συμβούν, επειδή έχασες το χρόνο που σου δόθηκε, την ευκαιρία. Αγάπησέ τον λοιπόν και ξέχνα το μέλλον. Απλώς παράτα όλη αυτή την ανοησία. Σταμάτα να το σκέφτεσαι.
Αγάπησέ τον λοιπόν και κάνε τον τόσο ευτυχισμένο, που η ίδια η ευτυχία δημιουργεί την πιθανότητα να τον κάνει να μείνει. Αν κάνεις έναν άνθρωπο ευτυχισμένο, γιατί να σ’ αφήσει; Αν τον κάνεις δυστυχισμένο, τότε γιατί να μη σ’ αφήσει; Αν τον κάνεις δυστυχισμένο, τότε θα τον βοηθήσεις να σ’ αφήσει. Αν όμως τον κάνεις ευτυχισμένο, κανένας δεν μπορεί να τον κάνει να σ’ αφήσει. Τότε δεν έχει κανένα λόγο. Θα πολεμήσει με ολόκληρο τον κόσμο για χάρη σου.
Γίνε λοιπόν πιο χαρούμενη. Χρησιμοποίησε το χρόνο που έχεις και δεν υπάρχει ανάγκη να σκέφτεσαι το μέλλον. Το παρόν είναι αρκετό. Από αυτή τη στιγμή, δοκίμασε να ζεις αυτή τη στιγμή. Αν σ’ αφήσει, σε άφησε. Θα βρεις καλύτερο. Ξέχασέ τον. Χρησιμοποίησε αυτή τη στιγμή όχι για να ανησυχείς, αλλά για να ζήσεις. Τα μικρά πράγματα μπορούν να γίνουν τόσο όμορφα. Μια μικρή φροντίδα, ένα μικρό μοίρασμα. Αυτό είναι η ζωή.
namaste!
